Na naszej stronie korzystamy z cookies (ciasteczek) umożliwiających zapisywanie informacji na urządzeniu użytkownika. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności oraz opisem jak zablokować cookies. Kontynuując przeglądanie naszej strony wyrażasz zgodę na pozostawianie cookies zgodnie z Twoimi bieżącymi ustawieniami przeglądarki.

Zezwalaj
Wprowadź minimum 3 znaki

Archiwum

Numer:

1(55)/2014

Robert Pyka
Bieguny metropolitalne we Francji. W poszukiwaniu narzędzi wzmacniania współpracy i rozwijania powiązań funkcjonalnych między francuskimi obszarami metropolitalnymi
Francuska reforma terytorialna z grudnia 2010 r. miała – wedle zapowiedzi – gwałtownie zmienić strukturę francuskiego lokalnego systemu polityczno-administracyjnego poprzez przyjęcie rozwiązań instytucjonalnych pozwalających na silne upodmiotowienie największych aglomeracji oraz uwzględnienie postępujących procesów metropolizacji. Zapowiadane zmiany miały dostosować model organizacji terytorialnej do wymogów współczesnej gospodarki, dynamizując wzrost gospodarczy kraju ogarniętego stagnacją. Ustanowienie usankcjonowanych ustawowo metropolii, jako nowych jednostek samorządu terytorialnego przejmujących najważniejsze kompetencje gmin i departamentów, miało być „terytorialną rewolucją”, która ostatecznie zakończyła się jednak niepowodzeniem. Tymczasem „dopisane” do projektu ustawy w ostatnim momencie regulacje przewidujące możliwość tworzenia stosunkowo luźnych form współpracy międzyterytorialnej w postaci „biegunów metropolitalnych” odegrały rolę, której ustawodawca zapewne się nie spodziewał. Sytuacja ta pokazuje rosnące znaczenie elastycznych pod względem kompetencyjnym oraz terytorialnym rozwiązań, wykorzystujących wielopłaszczyznowe współrządzenie (multi-level governance), jako efektywnego narzędzia zarządzania międzyterytorialnego w sytuacji inercji klasycznej struktury terytorialnej i blokady jej reform.
Metropolitan Poles in France. In search of tools to enhance cooperation and develop functional relationships between French metropolitan regions
The aim of the French territorial reform from December 2010 was to change the structure of the French local political and administrative system thanks to institutional solutions that would strengthen the biggest agglomerations and lead to their progressive metropolization. The announced changes were meant to adjust the model of territorial organization to the requirements of contemporary economy and to enhance national economic growth of the country in stagnation. The introduction in the law of metropolises as new local-government territorial units that took over the most important competences of municipalities and departments was meant as a “territorial revolution”. Unfortunately, it failed. Meanwhile, the regulations that would make it possible to create a rather loose form of interterritorial cooperation, a so-called Metropolitan Pole, that were inserted into the project at the last moment, gave results unexpected by the legislator. This situation shows the growing importance of flexible solutions regarding competences and territory, solutions that use multilevel governance as an effective tool for inter-territorial management in the situation of inertia of the classical territorial structure and obstacles to its reform.
Afiliacja:
Robert Pyka: Instytut Socjologii, Uniwersytet Śląski, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice; robert.pyka@us.edu.pl
Joanna Kusiak
Porządki chaosu. „Chaos” jako pojęcie i zjawisko empiryczne w Warszawie po 1989 r.
Na tle przemian Warszawy po 1989 r. autorka analizuje pojęcie chaosu, odtwarzając to, co Hegel nazywa „pracą pojęcia”, a zarazem wpisując to pojęcie w teoretyczne ramy odniesienia. Tekst proponuje swoistą typologię miejskiego chaosu, wskazując na konteksty, w jakich to określenie było używane w debacie publicznej dotyczącej miasta przez ostatnich dwadzieścia lat. W ramach tak wydzielonych obszarów autorka stara się ustalić, jakie zjawiska i zależności władzy skrywały się za tym, co nazywano „chaosem”. Stawia tezę, że z empirycznego punktu widzenia miejski chaos nigdy nie jest czystą przygodnością. Jest raczej konglomeratem wielu mniejszych porządków, pomiędzy którymi panują nieprzejrzyste i niestabilne zależności władzy, sprawiające wrażenie arbitralności. Analogicznie do heglowskiej „chytrości rozumu”, autorka proponuje poję-cie „chytrości chaosu”. Kluczem do jego zrozumienia jest różnica pomiędzy słowem „chaos”, tak jak jest ono używane w debacie publicznej, a samym chaosem jako sytuacją strukturalną, opartą na zależnościach siły pomiędzy wieloma mniejszymi porządkami.
The orders of chaos. “Chaos” in post-socialist Warsaw as a concept and as an empirical phenomenon
The paper describes the “chaotic” transformation of Warsaw after 1989, and aims to analyze what Hegel calls “the work of the concept” of (urban) “chaos”, and to embed it in a theoretical framework. The author proposes a typology of urban chaos. The text analyzes the use of the term “chaos” in Poland and singles out particular contexts in Warsaw’s public discourse during the years of post-socialist transformation. Within these contexts, the author reconstructs the distinct social phenomena and power relations hidden beneath the superficial impression of chaos. Empirically, urban chaos is never mere randomness but rather a conglomerate of multiple pockets of order regulated by non-transparent power relations that only appear to be arbitrary. Using Hegelian language, one can argue that chaos is cunning. The key to understanding this cunning is the difference between “chaos” as a term used in public discourse and chaos as a structural condition of power relations between distinct pockets of order.
Afiliacja:
Joanna Kusiak: Instytut Socjologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Karowa 18, 00-927 Warszawa, Technische Universität Darmstadt, URBANgrad, Bleichstr. 2, 64283 Darmstadt; jkkusiak@gmail.com
Dawid Soszyński, Monika Bielak
Zasady ochrony i kształtowania krajobrazu osiedli wiejskich w dokumentach planistycznych – na przykładzie gminy Godziszów (województwo lubelskie)
W publikacji przedstawiono zasady ochrony i kształtowania krajobrazu osiedli wiejskich sformułowane na podstawie literatury. Zagadnienia te skonfrontowano następnie z zapisami planu miejscowego oraz ze zmianami, jakie rzeczywiście zaszły na badanym obszarze od czasu uchwalenia planu. Obszar badań objął gminę wiejską położną w południowej części Lubelszczyzny. Na ostatnim etapie pracy określono stopień, w jakim zapisy obowiązującego planu są realizowane przez nowe formy zagospodarowania. W efekcie zidentyfikowano szereg problemów związanych zarówno z nieprawidłowościami i brakami w zapisach planów miejscowych, jak i niespójnościami zapisów planistycznych z rzeczywistym zagospodarowaniem terenu gminy. Wskazane zostały również postulowane kierunki zmian w polityce przestrzennej gminy.
The principles of protection and shaping of rural settlement landscape detailed in planning documentation, with the Godziszów commune (Lublin voivodeship) as a case in point
The paper presents the principles regarding the protection and shaping of rural settlement landscape, drawn up on the basis of literature analyses. The authors confront the principles with the provisions of local planning documentation and the actual changes in the commune that have taken place since the plan was adopted. Finally, the authors determine the degree of implementation of the provisions. They identify some irregularities and shortcomings in the provisions and some differences between the provisions and actual spatial development. They also indicate the main directions of changes of local spatial policy.
Afiliacja:
Dawid Soszyński: Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Przyrodniczy, ul. Dobrzańskiego 37, 20-262 Lublin; dawid.soszynski@wp.pl
Monika Bielak: Zakład Ekologii Krajobrazu i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Przyrodniczy, ul. Dobrzańskiego 37, 20-262 Lublin; monika.bielak@gmail.com
Katarzyna Sadowy
Godność życia jako miernik rozwoju społeczno-gospodarczego miast
Artykuł porusza zagadnienia pomiaru i oceny dobrostanu człowieka oraz rozwoju społeczno-gospodarczego, a w szczególności najrzadziej dotąd stosowaną kategorię godności życia. Kategoria ta została zdefiniowana, określono także jej relację do pozostałych kategorii: warunków, poziomu i jakości życia. Przedstawiono możliwość wykorzystania jej do oceny przestrzeni miejskich o dużym znaczeniu społecznym. Wskazano dotychczasowe zastosowanie tego pojęcia w innych obszarach nauk i możliwe kierunki poszukiwań w celu stworzenia metod badawczych i wskaźników odpowiednich do stosowania tej kategorii.
Life dignity as a measure of socio-economic development of cities
The paper presents the problem of measuring and evaluating human well-being and socioeconomic development. The goal of the paper is to introduce the term ‘life dignity’, to define it and specify its relation to such terms as living standards and quality of life, and, more importantly, to show the advantages of using life dignity as a benchmark for evaluating urban public space. The term ‘dignity’ is used in other fields of research that have already recommended directions for constructing the index and measuring methods.
Afiliacja:
Katarzyna Sadowy: Collegium Mazovia Innowacyjna Szkoła Wyższa, ul. Sokołowska 161, 08-110 Siedlce; warszawa.ks@gmail.com
Tomasz Skica, Agnieszka Bem
Rola samorządu terytorialnego w procesach stymulowania przedsiębiorczości
Artykuł przedstawia zjawisko przedsiębiorczości oraz możliwości podejmowania przez władze lokalne działań na rzecz jej wspierania. Dokonano oceny dotychczasowej aktywności władz lokalnych w sferze inicjowania działań wspierających inicjatywy gospodarcze. Wskazano potencjalne obszary zmian i usprawnień w lokalnej polityce wsparcia. Propozycje usprawnień odniesiono do obiektywnych ograniczeń wyznaczanych przez obowiązujące ramy prawne.
The role of local governments in entrepreneurship stimulation
The article presents the role of territorial units in enterprise stimulation, discusses the factors that encourage local authorities to promote entrepreneurship or discourage them from using supporting instruments. The authors assess the current activity of local governments in the domain and they suggest potential changes in local policy regarding entrepreneurship stimulation. The article points out areas where improvement is possible despite the obstacles due to the existing legal framework
Afiliacja:
Tomasz Skica: Katedra Finansów, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania (WSIiZ) z siedzibą w Rzeszowie, ul. Sucharskiego 2, 35-225 Rzeszów, Instytut Badań i Analiz Finansowych (IBAF) w Rzeszowie; tskica@wsiz.rzeszow.pl
Agnieszka Bem: Katedra Finansów Publicznych i Międzynarodowych, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, ul. Komandorska 118/120, 53-345 Wrocław; agnieszka.bem@ue.wroc.pl
Joanna Wiśniewska
Globalizacja obszarów wiejskich – na przykładzie MSP w Wielkopolsce
Celem artykułu jest analiza procesów lokalizacji i globalizacji małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) na obszarach wiejskich w Wielkopolsce. Badano problem gospodarki wiejskiej jako miejsca lokalizacji umiędzynarodowionych i działających globalnie przedsiębiorstw. Na wstępie omówiono potencjalne czynniki lokalizacji przedsiębiorstw w warunkach otwartej gospodarki. Następnie przedmiotem analizy były udziały kapitału zagranicznego i zagraniczna wymiana handlowa przedsiębiorstw działających w otoczeniu różniącym się poziomem zurbanizowania oraz występowaniem rolniczych i pozarolniczych funkcji gospodarczych. W badaniu posłużono się danymi sprawozdawczymi z lat 2008–2011 podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego oraz firm posiadających udziały za granicą, zebranymi przez GUS. Stwierdzono, że badane przedsiębiorstwa różniły się pod względem tempa i zaawansowania procesów globalizacji w zależności od poziomu urbanizacji i struktury gospodarczej różnych lokalizacji. Wyniki badań potwierdziły tezę, że globalizacja prowadzi do polaryzacji rozwoju gospodarki regionalnej i lokalnej.
The globalization of rural areas on the example of SMEs in Wielkopolska
The aim of the paper is to analyze the processes of localization and globalization of small and medium-sized enterprises (SMEs) in rural areas in Wielkopolska. The author discusses the problem of rural economy as the place of localization of internationalized and globally active enterprises. First, she analyzes the potential factors of enterprises’ localization in the condition of open economy. Then, she focuses on shares of foreign capital and foreign exchange of enterprises operating in urban and non-urban environments and in agricultural and non-agricultural areas. The author analyzes the data reported in the years 2008?2011 by the Polish Statistical Office GUS concerning entities with foreign capital and firms with capital abroad. She shows that the pace and advancement of the globalization processes in the investigated enterprises differ according to the level of urbanization and the economic structure of different localizations. The results show that globalization leads to polarization of the development of regional and local economy.
Afiliacja:
Joanna Wiśniewska: Katedra Ekonomii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań; wisniew@up.poznan.pl
Grzegorz Gorzelak
Enrico Moretti, 2013, The New Geography of Jobs (recenzja)
Roman Szul
Antoni Kukliński, 2013, In Search of New Paradigms (Selected papers 2001–2011) (recenzja)
Marek Kozak
Andrzej Raczyk, Sylwia Dołzbłasz, Małgorzata Leśniak-Johann, 2012, Relacje współpracy i konkurencji na pograniczu polsko-niemieckim (recenzja)
Anna Tucholska
Dariusz Czaja (wybór, redakcja i wstęp), 2013, Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria (recenzja)
Mariusz Chudak
Janusz Słodczyk, 2012, Historia planowania i budowy miast (recenzja)