Na naszej stronie korzystamy z cookies (ciasteczek) umożliwiających zapisywanie informacji na urządzeniu użytkownika. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności oraz opisem jak zablokować cookies. Kontynuując przeglądanie naszej strony wyrażasz zgodę na pozostawianie cookies zgodnie z Twoimi bieżącymi ustawieniami przeglądarki.

Zezwalaj
Wprowadź minimum 3 znaki

Archiwum

Numer:

3(33)/2008

Małgorzata Dymnicka
Fragmentaryzacja przestrzeni publicznej – próby rekompozycji
Publiczna przestrzeń epoki ponowoczesnej jest zlepkiem nieciągłych funkcji, zbiorem luźno powiązanych fragmentów, coraz częściej bez związku z miastem. Ludzie komponują sobie własne miasto z indywidualnych trajektorii, wyznaczanych trasami samochodowymi. Neoliberalna logika rozwoju miasta uznaje zasadę spontaniczności w miejscach, gdzie dominują interesy grup dużego kapitału, spychając na margines jedno z ważniejszych zadań współczesnej urbanistyki – ochronę i rozwój przestrzeni publicznej. W związku z kryzysem, jaki obecnie przechodzi (presja komercji), podejmuje się próby przywracania jej znaczenia społecznego i przestrzennego. Celem przeobrażeń jest powiązanie przestrzeni publicznych z szerszym otoczeniem (z terenami otwartymi, strefami nadwodnymi, ciągami spacerowymi, placami zabaw etc.). Rekompozycja jest częścią procesu odnowy, dzięki której udaje się scalić miasto i odtworzyć tożsamość miejsca wszędzie tam, gdzie nie rezygnuje się z relacji, w jakie współczesna architektura może wejść z użytkownikami i otoczeniem.
Fragmentation of the Public Space – An Attempt at Recomposition
Public space of the post-modern epoch is a conglomerate or blend of discontinuous functions, a collection of loosely connected fragments, increasingly more frequently unrelated to a city. People compose for themselves their own town from individual trajectories that are outlined by means of motor roads. Neo-liberal logic of city development recognizes the rule of spontaneity wherever the interest of big capital groups dominates, pushing onto the sidelines the more important task of contemporary urban planning – the protection and development of public spaces. Due to the crisis it is undergoing at present (commercial pressure), the efforts are taken to regain its social and spatial significance. The purpose of these transformations is bonding public spaces with broader surroundings (with open terrains, waterside zones, promenades, playgrounds, etc). These changes use programmed connections, contacts, passages, links, connecting areas and other relations that invest new sociological and cultural meanings into public spaces. The integration process gives positive results in numerous cities of Western Europe. One of them, perhaps the most essential, is development of more attractive and deeper relationships of inhabitants with their urban environment. Although the task fails to be easy (integrating tendencies compete with inclinations for disintegration), it is an important step towards the enhancement of urban life quality. The evidence can be numerous discussions and conferences on the issue of public space.
Afiliacja:
Małgorzata Dymnicka: Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego, Wydział Architektury, Politechnika Gdańska (ul. Gabriela Narutowicza 11/12 80-233 Gdańsk); mdym@pg.gda.pl
Stanisław Flejterski, Magdalena Zioło
Centralizacja i decentralizacja zadań publicznych w świetle wybranych rozwiązań europejskich. Próba oceny
Problem centralizacji i decentralizacji jest bardzo interesujący i zajmuje ważne miejsce w naukach o zarządzaniu, naukach politycznych, socjologii, ekonomii politycznej, mikroekonomii i naukach związanych z regionalistyką. Dyskusja dotycząca wyboru między centralizacją a decentralizacją jest ponadczasowa. Od dawna trwa spór w kwestii wyboru między standaryzacją a autonomią, efektywnością korporacji a efektywnością lokalną, a także między presją na koszty i zasoby a dostosowaniem do specyficznych lokalnych potrzeb. Korzyści każdego z modeli są w istocie słabościami drugiego modelu. Decyzje co do decentralizacji lub centralizacji muszą wynikać z rzetelnej analizy kosztów i korzyści. Debata nad centralizacją lub decentralizacją nie tyle dotyczy kwestii, która strategia jest bardziej efektywna, ile tego, w jakiej proporcji możliwe jest połączenie jednej z drugą.
Centralization and Decentralization of Public Tasks in Selected European Countries. Evaluation Attempt
The problem of centralization and decentralization is very interesting and important in management science, political science, sociology, political economy, economics and regional sciences. The discussion over the centralization versus decentralization is a never-ending one. It is an age-old battle of standardization versus autonomy, corporate efficiency versus local effectiveness and pressure on costs and resources versus accommodation of specific local needs. The advantages of each model are, in essence, the disadvantages of the other. Decisions to decentralize or centralize must be derived from a careful cost–benefit analysis. The debate over whether to centralize or decentralize is not so much over which type of strategy is more effective but the degree to which each strategy is used in combination with one another.
Afiliacja:
Stanisław Flejterski: Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług, Uniwersytet Szczeciński (ul. Cukrowa 8 71-004 Szczecin); stanislaw.flejterski@wzieu.pl
Magdalena Zioło: Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług, Uniwersytet Szczeciński (ul. Cukrowa 8 71-004 Szczecin); magdalena.ziolo@wzieu.pl
Marcin Flieger
Ocena atrakcyjności działań na rzecz zwiększania zatrudnienia dofinansowywanych z funduszy UE (na przykładzie wybranych gmin województwa wielkopolskiego)
Fundusze Unii Europejskiej stanowią istotne źródło pomocy finansowej na rzecz zwiększania zatrudnienia. Wiele działań dofinansowywanych zarówno z funduszy strukturalnych, jak i inicjatyw wspólnotowych oraz programów wspólnotowych jest skierowanych do gmin, które, jako samodzielny beneficjent lub partner w projekcie, mogą wpływać na polepszenie sytuacji na lokalnym i regionalnym rynku pracy. Jednym z istotnych czynników wpływających na skalę zaangażowania w inicjatywy na rzecz zwiększania zatrudnienia jest sposób postrzegania przez beneficjentów atrakcyjności tych działań. Dlatego też w niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki badań, w których przeanalizowano i oceniono stosunek gmin do przedsięwzięć odnoszących się do rynku pracy, dostępnych w ramach programów UE. Umożliwiło to identyfikację inicjatyw postrzeganych przez gminy jako najbardziej pożądane, w największym stopniu przyczyniające się do zmniejszenia bezrobocia, oraz działań najmniej atrakcyjnych pod tym względem. Uzupełnieniem powyższych badań jest analiza oczekiwań badanych gmin dotyczących utworzenia nowych inicjatyw na rzecz zwiększania zatrudnienia, niedostępnych w ramach obecnych programów. Badania te pozwoliły z kolei na doprecyzowanie oceny, w jakim stopniu obecne inicjatywy odpowiadają potrzebom gmin. Dzięki temu określono, w jakim zakresie brak pożądanych działań stanowi czynnik ograniczający zaangażowanie w realizację aktualnie dostępnych przedsięwzięć w dziedzinie zwiększania zatrudnienia.
Attractiveness Analysis of Initiatives for Employment Increase Financed by European Union Funds (Example of Wielkopolska Voivodship)
European Union programs are a vital source of financial help in the field of employment increase. Such initiatives are available both in structural programs, Community Initiatives and Community Programs. A great number of them are designed for communities, which, as an independent beneficiary or a partner in a project, can influence the improvement of local and regional labour market situation. One of the essential factors which influence the commitment to the initiatives for employment increase is the way beneficiaries perceive their attractiveness. Therefore, in the article the author presented results of the research in which communities’ attitudes to each activity connected to a labour market, available in EU programs, had been analyzed and assessed. This allowed to determine the initiatives which are perceived as the most desirable and which, according to communities, can best contribute to decreasing of the unemployment rate, and the ones which are the least attractive in this respect. Another part of the above research is the analysis of communities’ expectations regarding creating new initiatives for employment increase, which are not available within the limits of the current programs. This scrutiny allowed to estimate more precisely to what extent current activities match communities requirements. These results made it possible to assess to what degree the presumable lack of desirable initiatives for employment increase constitutes a factor that limits the commitment to the implementation of the currently available initiatives
Afiliacja:
Marcin Flieger: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu (al. Niepodległości 10 61-875 Poznań)
Janusz Hryniewicz
Regiony ideologiczne w Polsce i Niemczech. Zarys procesów długiego trwania
Zróżnicowanie regionalne wewnątrz danego państwa może być powodowane czynnikami geopolitycznymi. W niektórych państwach europejskich tworzą się tzw. regiony ideologiczne. W Niemczech takim regionem były Prusy, a w Polsce Kresy Wschodnie. Oba te regiony cechowało peryferyjne położenie i relatywny niedorozwój gospodarczy. Towarzyszyła temu silna pozycja kulturowa, czyli duże znaczenie problematyki regionu ideologicznego w przekazach kulturowych Polski i Niemiec. Analiza procesów długiego trwania pokazuje, że po zjednoczeniu Niemiec dawne tereny pruskie odgrywają rolę zaplecza imigracyjnego dla zachodniej części Niemiec, podobnie jak Prusy w XIX wieku.
Ideological Regions in Poland and Germany. An Outline of Long Duration Processes
Regional differentiation of the state may be caused by geopolitical factors. Different European states have seen the formation of so-called ideological regions. In Germany, such a region was Prussia and in Poland – East Borderland (Kresy Wschodnie). Both of them were relatively undeveloped, and peripherally situated. These features were accompanied by strong cultural position that is great significance of regional problems in cultural circulation of Germany and Poland. An analysis of long-term processes shows that after Germany’s reunion, Prussian areas play the same economical role as in the 19th century.
Afiliacja:
Janusz Hryniewicz: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), (ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa); hrynie@poczta.onet.pl
Tomasz Komornicki, Przemysław Śleszyński
Struktura funkcjonalna gmin a postępy w pracach planistycznych (2004–2006)
Artykuł prezentuje część wyników badań przedstawionych w Raporcie o stanie i uwarunkowaniach prac planistycznych w gminach na koniec 2006 r., wykonanego w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN dla Departamentu Ładu Przestrzennego i Architektury Ministerstwa Budownictwa jesienią 2007 roku. W tym miejscu uwaga została skoncentrowana na analizie pokrycia planami miejscowymi oraz zmian przeznaczenia gruntów rolnych na nierolnicze w latach 2004–2006. W badaniach wykorzystano podział na kategorie (typy) funkcjonalne gmin, wyznaczone na podstawie przesłanek wynikających ze struktury administracyjno-osadniczej, przebiegu korytarzy transportowych oraz rodzaju i intensywności użytkowania.
Functional Structure of Communities and Planning Works Advancement (2004–2006)
The article presents selected results of studies presented in the Report of the State and Conditions of Planning Works as at the End of 2006. The report was prepared in the Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences, for the Ministry of Construction in autumn 2007. In this article attention is focused on the analysis of the Local Development Spatial Plans coverage and agricultural land changes in 2004–2006. In the studies, delimitation and classification based on the administrative-settlement structure, routes of the transport corridors and land use kind and intensity were taken into consideration.
Afiliacja:
Tomasz Komornicki: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN (ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa); t.komorn@twarda.pan.pl
Przemysław Śleszyński: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN (ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa); psleszyn@twarda.pan.pl
Elżbieta Anna Sekuła
Przestrzeń szeroko zamknięta
Esej traktuje o „przestrzeniach szeroko zamkniętych” we współczesnych metropoliach – przez to określenie rozumiem terytoria należące do prywatnych firm i koncernów, zlokalizowane przeważnie w wielkich biurowcach. Miejsca te mają pewne cechy zarówno przestrzeni publicznej, jak i prywatnej. Współtworzą zarazem jedną ze sfer, w której przebiegają procesy fragmentacji i zawłaszczania przestrzeni miejskiej, budują bowiem symboliczne i dosłowne bariery dostępu. W tekście poddaję szkicowej analizie to, jak funkcjonują „przestrzenie szeroko zamknięte” i jaką rolę pełnią w dzisiejszych metropoliach.
Widely Closed Spaces
The essay concerns “widely closed spaces” in today’s metropolises. By this term I understand territories that belong to private firms and syndicates and are predominantly situated in big office buildings. These places have certain features both of the public and the private space. They also co-create one of the zones in which the processes of fragmentation and appropriation of the urban space take place. It is so because they construct symbolic and literal barriers to access. The text provides an analysis of the functioning of “widely closed spaces” and their role in today’s metropolises.
Afiliacja:
Elżbieta Anna Sekuła: Instytut Kultury i Komunikowania Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej (ul. Chodakowska 19/31 03-815 Warszawa); esekula@swps. edu.pl