Na naszej stronie korzystamy z cookies (ciasteczek) umożliwiających zapisywanie informacji na urządzeniu użytkownika. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności oraz opisem jak zablokować cookies. Kontynuując przeglądanie naszej strony wyrażasz zgodę na pozostawianie cookies zgodnie z Twoimi bieżącymi ustawieniami przeglądarki.

Zezwalaj
Wprowadź minimum 3 znaki

Archiwum

Numer:

4(18)/2004

Zbyszko Chojnicki
Problematyka metodologiczna studiów regionalnych
Praca ta stanowi wprowadzenie do problematyki metodologicznej studiów regionalnych. Składa się z trzech części. Pierwsza część omawia charakter studiów regionalnych, do których zalicza się Regional Science jako reprezentacyjną formę instytucjonalno-akademicką tych studiów. Część druga przedstawia koncepcje i wzorce metodologiczne występujące w naukach społecznych w postaci dwóch modeli, które mogą stanowić podstawę analizy metodologicznej studiów regionalnych: modelu empirycznego i modelu humanistycznego. Oba te modele proponuje się traktować jako komplementarne. Część trzecia zawiera charakterystykę metodologiczną studiów regionalnych obejmującą: 1) dziedzinę i pole badań studiów regionalnych, 2) metody postępowania badawczego oraz 3) charakter wiedzy.
Methodological Problems in Regional Studies
The article is an introduction into methodological problems in regional studies. It consists of three parts. The first discusses the nature of regional studies, which include Regional Science as their institutional-academic representative form. The second presents methodological conceptions and standards to be found in social science in the form of two models that can provide a basis for a methodological analysis of regional studies: empirical and humanistic. It is suggested that the two models be treated as complementary. The third part gives a methodological characterisation of regional studies embracing: (1) the domain and field of inquiry of regional studies, (2) methods of the research procedure, and (3) the nature of knowledge.
Afiliacja:
Zbyszko Chojnicki: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza; Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych; Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej (ul. Dzięgielowa 27, Poznań 61-680); rafale@amu.edu.pl
Adam Fularz
Rozwój podmiejskich centrów dystrybucji detalicznej w ujęciu ekonomiki transportu
Wiele osób zastanawia się, jak powstały podmiejskie centra handlowe i hipermarkety oraz jakie są podstawy ekonomiczne ich dynamicznego rozwoju w ostatniej dekadzie. Odpowiedź na to pytanie nie jest niemożliwa, choć trudna. Opiera się na tezie, że inwazja tej formy dystrybucji może być wywołana zmianami w systemie transportowym, mającymi dodatkowo dość wątpliwą podbudowę ekonomiczną.
The Development of Suburban Retail Distribution Centres in the Light of Transport Economics
Many people wonder how suburban shopping centres and hypermarkets emerged and what are the economic foundations of their dynamic development in the last decade. The answer to the question is not impossible, although hard. It is based on the presumption that the expansion of this form of distribution may result from changes in the transport system, which additionally have a rather weak economic basis.
Anna Gąsior-Niemiec
Pole, habitus i imago regionis: propozycja alternatywnego podejścia do analizy regionu
Odnosząc się do polskiej regionalizacji z perspektywy integracji europejskiej i globalizacji, artykuł proponuje model analizy regionu oparty na myśli teoretycznej Pierre`a Bourdieu i Anssi Paasiego. Kluczowe kategorie modelu to region jako pole społeczne nowej generacji, wytwarzany w jego obrębie habitus regionalny oraz imago regionis nowa forma tożsamości regionalnej. Główny proces analizowany za pośrednictwem modelu to wielofazowa instytucjonalizacja regionu, w wyniku której zyskuje on swoistą tożsamość. Tożsamość ta funkcjonuje z jednej strony w wymiarze marketingu terytorialnego, z drugiej zaś wchodzi w interakcję ze wzorami mentalnymi i behawioralnymi w ramach regionalnego habitusu, warunkując potencjał adaptacyjny i innowacyjny regionalnej społeczności. Proponowane podejście z jednej strony pozwala ujmować region w perspektywie zmiany globalnej, z drugiej zaś strony zwraca uwagę na możliwość lokalnej modyfikacji warunków, w których się ona dokonuje. Podtrzymując znaczenie czynników społeczno-kulturowych w analizie regionu, jednocześnie umożliwia wyjście poza wąsko pojętą perspektywę tożsamości kulturowej, która dominuje w socjologicznie zorientowanych badaniach nad regionami.
Field, Habitus and Imago Regionis: An Alternative Approach to the Study of Region
Referring to the Polish regionalization from the perspective of European integration and globalization, the paper proposes a model of regional analysis based on theoretical conceptions of Pierre Bourdieu and Anssi Paasi. Region as a social field of new generation, regional habitus constructed within it and an imago regionis as a new type of regional identity are the key concepts of the proposed model. Multi-stage institutionalization of region, which results in an idiosyncratic regional identity, is the main process analysed by means of the model. The identity functions on the one hand at the level of territorial marketing, on the other it interacts with mental and behavioural patterns constitutive of regional habitus, conditioning adaptive and innovative potential of regional communities. The proposed approach enables to see region in the perspective of global change on the one hand, while on the other, it draws attention to possibilities of local modification of the conditions, within which it is implemented. While it sustains the weight of socio-cultural factors in regional analyses, at the same time it makes it possible to reach beyond narrowly conceived perspective of cultural identity, dominant in sociologically minded studies of regions.
Afiliacja:
Anna Gąsior-Niemiec: Uniwersytet Rzeszowski; Wydział Socjologiczno-Historyczny; Katedra Politologii (ul. S. Moniuszki 10, Rzeszów 35-015)
Robert Geisler
Społeczeństwo obywatelskie i demokracja lokalna w Tychach
Celem artykułu jest analiza postaw i opinii mieszkańców jednego ze śląskich miast Tych na temat społeczeństwa obywatelskiego oraz demokracji lokalnej. Na podstawie badań socjologicznych przeprowadzonych wiosną 2003 roku oraz reinterpretacji dotychczasowych wyników badań socjologicznych w tym mieście artykuł przedstawia aktywność obywatelską, przejawy świadomości społecznej na temat funkcjonowania społeczności lokalnej w warunkach demokracji i gospodarki wolnorynkowej. Przykład jest o tyle specyficzny, że Tychy w analizach socjologów w okresie realnego socjalizmu stanowiły przykładowe miasto socjalistyczne. W pierwszych latach transformacji ustrojowej podkreślano zdezintegrowany charakter miejskiej społeczności oraz konieczność zbudowania więzi społecznych przekładających się na rozwój gospodarczy. Autora interesuje szczególnie zmiana, jaka dokonuje się w ostatnich latach w tym mieście.
Civil Society and Local Democracy in Tychy
The purpose of this article is to analyse opinions and attitudes of inhabitants of a Silesian town of Tychy toward the civil society and local democracy. Basing on sociological research done in the spring 2003 and reinterpretation of sociological research of the town, the article shows an activity related to and awareness of these issues among the local community in times of democracy and free market economy. The example of Tychy is specific because during the socialist period sociologists emphasised the fact that it was a socialist town. After political transition, scientists and researchers have pointed that urban community has a disintegrated character and that social bonds must be created in order to cope with regional development. The present article is especially focused on changes which have taken place over the past few years in Tychy.
Afiliacja:
Robert Geisler: Instytut Socjologii, Uniwersytet Opolski (ul. Katowicka 89, 45–061 Opole); robert.geisler@uni.opole.pl
Grzegorz Gorzelak
Polska polityka regionalna wobec zróżnicowań polskiej przestrzeni
Artykuł przedstawia regionalne zróżnicowania Polski w wielu wymiarach i aspektach: gospodarczym, społecznym, politycznym. Poszczególne zjawiska układają się w przestrzeni Polski w zasadzie w podobny sposób, co prowadzi do potwierdzenia znanych tez o istnieniu silnej współzależności wielu zjawisk w procesie rozwoju. Historyczne uwarunkowania zróżnicowań przestrzeni po raz kolejny wskazują także na to, iż terytorialne różnice w Polsce są produktem "długiego trwania". Obydwie te charakterystyki zróżnicowań ich kompleksowość i historyczne uwarunkowania każą z ostrożnością podchodzić do możliwych efektów polityki regionalnej, która może obiektywnie istniejącą rzeczywistość zmienić tylko stopniowo i w niewielkim zakresie. W zakończeniu artykułu są sformułowane pewne zalecenia pod adresem tej polityki.
Poland’s Regional Policy Facing the Differentiation of the Polish Space
The article presents the regional differentiation of several phenomena economic, social, political of the Polish space. It is striking to notice that the patterns of these differentiations are very similar, which proves a well-known thesis of mutual interrelationships that exist between several dimensions of development. The historical underpinnings of these differentiations prove once again that they are the product of "long duration". Both these characteristics the similarity of differentiations and their historical roots lead to a conclusion that the regional policy should assume a modest attitude, since it can change the objective reality only gradually and to some extent. The article ends with some extent. The article ends with some suggestions for this policy.
Afiliacja:
Grzegorz Gorzelak: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), (ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa); g.gorzelak@uw.edu.pl
Tomasz Grzegorz Grosse
Propozycja założeń do rządowej strategii rozwoju regionalnego na lata 2007–2013
W połowie 2004 roku rozpoczęły się prace rządu nad dwoma dokumentami programowymi dotyczącymi polityki gospodarczej o kluczowym znaczeniu dla rozwoju kraju w latach 2007-2013. Pierwszym jest Narodowy Plan Rozwoju, który jest najważniejszą strategią rozwoju gospodarczego i społecznego Polski w kolejnym okresie naszego członkostwa w Unii Europejskiej. W dużym stopniu jest to dokument określający politykę realizowaną z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności UE. Ważną częścią składową tego dokumentu, oprócz szeregu strategii sektorowych rządu, będzie drugi dokument programowy, o fundamentalnym znaczeniu dla procesów rozwojowych w Polsce Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego. Niniejszy tekst stanowi głos w debacie programowej na temat polityki regionalnej w Polsce po roku 2006. Przedstawia propozycje założeń do rządowej strategii rozwoju regionalnego, uznając, że polityka regionalna państwa wymaga tego typu dokumentu planistycznego. W pierwszej części artykułu zostały omówione najważniejsze problemy dotyczące zróżnicowań regionalnych w Polsce, które warunkują kierunki interwencjonizmu rządu w województwach. Na tej podstawie zaproponowano kierunkowe priorytety polityki regionalnej państwa po roku 2006. Następnie zostały przedstawione propozycje dotyczące zasad rozwoju regionalnego oraz najważniejsze instrumenty realizacji omawianej polityki. Na zakończenie zaproponowano rozwiązania dotyczące kryteriów wsparcia finansowego polityki regionalnej województw przez rząd.
Guidelines Proposals for the Governmental Strategy for Regional Development
In light of setting up strategic documents in Poland for regional and developmental policy after 2006 the article proposes arguments for discussion about state-government regional policy in Poland. Nowadays there is no strategic document devoted to state intervention in Polish regions (voivodeships), which could be named governmental strategy for regional development. The article presents basic thesis for such document, including review of Polish regional problems, which needs governmental intervention, key priorities of state action in regions, basic rules of state-government policy for regional development, and major criteria of state financial support for regional self-governments.
Afiliacja:
Tomasz Grzegorz Grosse: Instytut Studiów Politycznych PAN (ul. Polna 18/20, 00-625 Warszawa); tggrosse@isppan.waw.pl
Bohdan Jałowiecki
Berlin Potsdamer Platz – integracja i dezintegracja metropolii
Na tle skomplikowanych losów Berlina w XX wieku przedstawione zostały przekształcenia przestrzenno-społeczne metropolii oraz próby integracji przestrzeni podzielonego przez pół wieku miasta. Tym głównym zwornikiem miał stać się projekt aranżacji obszaru wokół placu Poczdamskiego, któremu starano się nadać także symboliczne znaczenie. W jakim stopniu to się udało? Przynajmniej częściową odpowiedź na pytanie to znajdujemy w artykule.
Berlin Potsdamer Platz – Integration and Disintegration of the Metropolis
This article is devoted to socio-spatial transformation of Berlin and the attempts to reintegrate the city that remained divided for 50 years. Rearrangement of the Potsdamer Platz area was of crucial importance for this reintegration process, both for practical and symbolic reasons. To what extent was this project successful? The answer, or at least part of it, can be found in the article.
Afiliacja:
Bohdan Jałowiecki: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), (ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa); jalowiecki@post.pl
Maciej Kowalewski
S. Low, 2003, Behind the Gates. Life, Security, and the Pursuit of Happiness in Fortress America, New York, London: Routledge, 272 s. (recenzja)
Afiliacja:
Maciej Kowalewski: Uniwersytet Szczeciński; Wydział Humanistyczny; Instytut Socjologii (ul. Krakowska 71/79, Szczecin 71-017); massjo@interia.pl
Elżbieta Michałowska
Konflikt lokalny w Brzezinach i jego społeczne skutki
Artykuł dotyczy konfliktu lokalnego, który powstał w wyniku zaniechania niemal w ostatniej chwili podjęcia decyzji o powołaniu powiatu brzezińskiego. Wywołało to bardzo żywe protesty mieszkańców Brzezin, które miały być siedzibą starostwa. źródłem konfliktu społecznego w Brzezinach, przejawiającego się w gwałtownych, zbiorowych protestach mieszkańców, polegających m.in. na blokowaniu przejazdu przez miasto, było nieutworzenie tam siedziby powiatu. Doprowadziło to do napięć w realizacji przez społeczność lokalną funkcji politycznej i funkcji wykonywania zadań publicznych. Skutkiem tego powstały opozycyjne wobec siebie grupy w łonie społeczności lokalnej. Jedną z nich była władza lokalna i związani z nią ludzie, drugą komitet protestacyjny, a w późniejszym okresie stowarzyszenie "Teraz Brzeziny". Efektem konfliktu lokalnego, zgodnie z jego modelowym ujęciem, jest wzajemne przystosowanie się stron. W Brzezinach proces przystosowania należy rozpatrywać jako przystosowanie pomiędzy stroną rządową a przedstawicielami społeczności lokalnej w formie kompromisu negocjacji prowadzących do rozwiązania problemu. W rezultacie doprowadzono do utworzenia powiatu brzezińskiego, choć nie w takich granicach, jak zakładał projekt pierwotny.
Local Conflict in Brzeziny and Its Social Consequences
The article describes a local conflict which arose when the decision on the establishment of the Brzeziny district (powiat) had been waived at the last moment. This resulted in strong protests of the inhabitants, who hoped that the district authorities would be located in Brzeziny. The conflict impaired the local community`s ability to exercise its political function and to execute public tasks. Two opposed groups emerged in the local community: representatives of the local authority and people connected with them on the one hand, and the protest committee, later the Teraz Brzeziny (Time for Brzeziny) association, on the other. The consequence of this local conflict, taken as a model, is mutual adaptation of both opposing sides. In Brzeziny, the adaptation took the form of a compromise negotiations between the government authorities and local community`s representatives, which brought a solution to the problem. As a result of the compromise, the Brzeziny district has been established, however not within the originally planned boundaries.
Afiliacja:
Elżbieta Michałowska: Uniwersytet Łódzki, Katedra Socjologii Wsi i Miasta (ul. Rewolucji 1905r. nr 41 90-214 Łódź); esting@uni.lodz.pl
Mirka Mitukiewicz
Golf – sport globalny
Golf to nie tylko sport. To pasja i obsesja, by uderzać dalej i lepiej każdego dnia. To nie końączce się pragnienie i wyzwanie wobec samego siebie, którego nie zrozumie nikt lepiej jak inny golfista Ocenia się obecnie, że około 100 mln ludzi na świecie oczarowała gra w golfa, o której mówi się także jako o sportowym narkotyku naszych czasów. Na świecie istnieje 30.730 pól golfowych w 199 krajach oraz około 57 milionów golfistów.
Słowa kluczowe: golf, sport, hobby
Golf as a Global Sport
Golf isn`t just a game. It`s a passion, an obsession. A neverending dedication to hit longer and straighter than the day before. And unbreakable promise with yourself to best the course, the elements, your opponents. No one understands this better than another golfer." It is said that around 100 million people all lover the world are playing golf or are interested in it. There are a total of 30.730 courses in 119 countries and 57 million golfers. This article gives a complete picture of global golf. For each country it gives the number of courses, number of new courses built, number of golfers and social, cultural historical background of golf.
Słowa kluczowe: golf, sport, hobby
Anna Tucholska
Z. Bauman, 2004, Życie na przemiał, Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 205 s. (recenzja)
Afiliacja:
Anna Tucholska: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), (ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa); a.tucholska@uw.edu.pl