Regionalne uwarunkowania i efekty podziału funduszy z Unii Europejskiej
Celem opracowania była syntetyczna ocena podziału środków z UE na 16 województw. Stwierdzono, że regionalny podział funduszy z Unii Europejskiej w latach 2000–2005 jest efektem przyjętej metody, która premiuje województwa o większej liczbie mieszkańców. W liczbach bezwzględnych największymi beneficjentami okazały się: Mazowsze, Śląsk i Małopolska, a więc regiony o wysokim stopniu urbanizacji, wyposażone w szerokie otoczenie biznesu i posiadające stosunkowo bogate zaplecze naukowe. Równocześnie pozyskują one najwięcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Mamy więc do czynienia z podwójnym uprzywilejowaniem tych województw w stosunku do pozostałych regionów. W liczbach względnych, które opisano indeksem pozyskanych środków w stosunku do udziału w tworzonym PKB, dominują natomiast: Warmia i Mazury, Podlasie oraz Pomorze Zachodnie. Nie oznacza to jednak, że w ten sposób następuje niwelowanie istniejącego dystansu między wymienionymi regionami a województwami o najwyższym poziomie rozwoju. Badania nie potwierdziły też zależności pomiędzy PKB per capita a kwotami pomocy przypadającymi na jednego mieszkańca. Brak jakiejkolwiek zależności (dodatniej lub ujemnej) jest logicznym efektem przyjętego założenia, iż regionalny podział środków z Unii Europejskiej jest uwarunkowany głównie liczbą mieszkańców; wskazuje też na to, że przyjęte kryteria nie różnicują województw pod kątem oczekiwanych efektów ekonomicznych. Przyjmują natomiast egalitarne podejście, czyli przydział na każdego mieszkańca kraju statystycznie „po równo”.
Regional Conditionings and Effects of EU Funds’ Distribution
The aim of this study was a synthetic evaluation of EU funds’ distribution between 16 voivodships. It was found out that the regional EU funds’ distribution in the years 2000–2005 is an effect of a method, according to which the voivodships that more populated are privileged. In absolute numbers the biggest recipients were: Masovia, Silesia and Malopolska – regions with a high level of urbanization, equipped with a broad business environment and with a relatively rich scientific background. At the same time, these voivodships win the most direct foreign investments. Thus we deal with a double privilege of these voivodships in relation to other regions. In relative numbers, described by an index of received funds in relation to the share of produced GPD, the dominating regions are: Warmia and Mazury, Podlasie and Western Pomerania. But it does not mean that in this way the distance between these voivodships and the most developed regions is reduced. The research did not prove that there is a connection between GDP per capita and the amount of aid per one inhabitant. The lack of any connection (positive or negative), which is a logic effect of the assumption that the regional distribution of EU funds is conditioned mainly by the number of inhabitants, indicates that the criteria do not differentiate voivodships according to the anticipated economic effects. They take an egalitarian approach – every inhabitant should receive statistically equally.