Issue:
2(56)/2014
Jan Maciej Chmielewski, Agnieszka Turek, Agnieszka Kardaś
Development trends of the northern part of the Warsaw metropolitan area
DOI: 10.7366/1509499525604
Tendencje rozwoju pasma północnego obszaru metropolitalnego Warszawy
Celem artykułu jest przedstawienie procesu zmian, jakie od lat 70. XX w. do roku 2012 zachodziły na obszarach aglomeracji miejskich w Polsce. Cechą charakterystyczną tego procesu była zauważalna tendencja do społeczno-gospodarczej koncentracji funkcji w tych obszarach z równoczesną dekoncentracją ich zagospodarowania. Pod tym względem charakterystyczny jest Warszawski Zespół Miejski (WZM). Odnotowuje się na całym jego obszarze wzrost wskaźników gospodarczych oraz zaludnienia, przede wszystkim w gminach podstołecznych, przy równoczesnym rozpraszaniu się zabudowy na terenach wiejskich, liniową obudową dróg i słabnięciem znaczenia centrów miast otaczających Warszawę. Artykuł ma ukazać te tendencje w gminach północnego pasma rozwoju WZM. Badaniom poddano procesy zachodzące na obszarach trzech miast: Legionowa, Nowego Dworu Mazowieckiego i Zakroczymia oraz w gminach wiejskich Jabłonna i Wieliszew. Wyniki skonfrontowano ze zmianami zachodzącymi w południowej strefie aglomeracji, tj. gminach powiatu piaseczyńskiego. Zbadane procesy zostały porównane z propozycjami i ustaleniami wynikającymi z koncepcji planistycznych WSW, opracowywanych w badanym okresie. Nasilający się proces suburbanizacji, noszący znamiona dezurbanizacji zagospodarowania przestrzennego, wpływa na efektywność nowo powstałych struktur zabudowy i rangę ośrodków usługowych, a także wykazuje zawodność długoterminowych koncepcji planistycznych niepopartych szczegółowymi analizami i badaniami.
Development trends of the northern part of the Warsaw metropolitan area
The aim of the article is to present the process of changes which occurred from the 1970s until 2012 in the areas of urban agglomerations in Poland. In contemporary agglomerations in Poland, their socio-economic function is centralized while land use and building development become progressively decentralized, which results in dynamic growth of the central metropolitan area, and in simultaneous deurbanization of its zone of influence. The described problem is typical of the Warsaw Urban Agglomeration (Warszawski Zespół Miejski, WZM), where the population of the metropolitan zone increases while the importance of the surrounding towns, particularly in their central areas, decreases. The objective of this paper is to present these contemporary trends in the communes of the northern zone of WZM. The analysis involves three towns: Legionowo, Nowy Dwór Mazowiecki, and Zakroczym, and two communes – Jabłonna and Wieliszew. The results are compared with relevant changes occurring in the communes of the Piaseczno district. The examined processes are also confronted with the proposals and arrangements included in planning concepts prepared in different periods for the agglomeration. The escalating suburbanization, characterized by deurbanization visible in spatial planning, affects the effectiveness of newly created building developments and their rank of service centres, and also shows the failure of long-term planning, which is not supported by detailed analysis and research.
Affiliation:
Jan Maciej Chmielewski: Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii, Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym, Pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa;
anneli@rubikon.pl Agnieszka Turek: Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii, Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym, Pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa;
aturek@gik.pw.edu.pl Agnieszka Kardaś: Politechnika Warszawska, Wydział Geodezji i Kartografii, Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym, Pl. Politechniki 1, 00-661 Warszawa;
a.kardas@gik.pw.edu.pl