Issue:
2(100)/2025
Katarzyna Romańczyk
The Determinants and Effects of Civic Budgets in the Largest Polish Cities: A Study of the Period 2014–2023
DOI: 10.7366/15094995210003
Uwarunkowania i efekty budżetów obywatelskich w największych miastach Polski. Studium okresu 2014–2023
Celem artykułu jest diagnoza postaw pracowników urzędów miejskich wobec partycypacji obywatelskiej oraz ocena wybranych efektów budżetów obywatelskich (BO) w sześciu największych miastach Polski w latach 2014–2023. Analiza oparta została na wynikach badań empirycznych, obejmujących ankiety i wywiady pogłębione, oraz na danych zastanych. Uzyskane rezultaty ukazują perspektywę instytucjonalną i wskazują na obecność dwóch dominujących podejść wśród urzędników: afirmatywnego i krytycznego. W artykule omówiono również bezpośrednie oraz pośrednie efekty BO – edukacyjne, społeczne, polityczne i redystrybucyjne. W miastach, w których zidentyfikowano przewagę postawy afirmatywnej (Poznań, Wrocław, Gdańsk, Łódź), częściej dostrzegano silniejsze efekty edukacyjne i polityczne. Z kolei w Warszawie i Krakowie, gdzie dominuje podejście krytyczne, relatywnie częściej wskazywano na słabsze efekty edukacyjne i polityczne, przy jednocześnie silniejszych efektach redystrybucyjnych. Uzyskane wyniki sugerują ponadto, że budżet obywatelski może stanowić skuteczne narzędzie wspierające administrację miejską w identyfikowaniu potrzeb mieszkańców, choć jego możliwości w zakresie ich zaspokajania pozostają ograniczone.
The Determinants and Effects of Civic Budgets in the Largest Polish Cities: A Study of the Period 2014–2023
This paper attempts to diagnose the attitudes of municipal office employees toward civic participation and assess selected outcomes of participatory budgeting (PB) in the six largest Polish cities between 2014 and 2023. The analysis is based on empirical research, including surveys, in-depth interviews, and secondary data analysis. The findings reveal an institutional perspective and indicate the presence of two dominant approaches among public officials, namely an affirmative and a critical one. The article also discusses both the direct and indirect effects of PB – educational, social, political, and redistributive. In cities where the affirmative approach prevails (Poznań, Wrocław, Gdańsk, and Łódź), higher educational and political outcomes were more frequently observed. In contrast, in Warsaw and Kraków, where the critical approach dominates, lower educational and political outcomes were more commonly noted, along with relatively stronger redistributive effects. The results further suggest that participatory budgeting can serve as an effective tool for municipal administrations in identifying residents’ needs, although its capacity to meet those needs remains limited.
Affiliation:
Katarzyna Romańczyk: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska; ORCID: 0000-0002-2204-8633;
km.romanczyk@uw.edu.pl