Janusz T. Hryniewicz, Maciej Smętkowski, Adam Płoszaj
Jakość rządzenia a polityka spójności: wzajemne relacje w różnych kontekstach regionalnych
Przedmiotem badań przedstawionych w artykule były wzajemne relacje między jakością rządzenia a wdrażaniem unijnej polityki spójności w różnych kontekstach regionalnych. Badania pokazały dość wyraźne odmienności pod tym względem między regionami realizującymi cel „konwergencja” i regionami, w których obrano za cel „konkurencyjność i zatrudnienie”. Jakość rządzenia pozytywnie wpływała na sprawność w wydawaniu środków UE w obu grupach regionów, choć w regionach realizujących cel „konwergencja” zależność była znacznie silniejsza. Z kolei wielkość napływu środków europejskich sprzyjała poprawie jakości rządzenia, ale tylko w regionach realizujących cel „konwergencja”. W tej grupie regionów zmiany jakości rządzenia miały miejsce bezpośrednio przed i po akcesji do UE, kiedy następował proces adaptacji systemu instytucjonalnego do potrzeb związanych z wdrażaniem polityki spójności. Jakkolwiek następowało zmniejszenie różnic w zakresie jakości rządzenia między dwoma grupami regionów, niemniej badania pokazały, że w regionach celu „konwergencja” potencjalna moc sprawcza środków unijnych skutkująca poprawą jakości rządzenia była dość słabo wykorzystywana.
The quality of government and the EU cohesion policy: mutual relations in different regional contexts
The study focuses on the mutual relations between the quality of government and the implementation of the EU Cohesion Policy in various regional contexts. The research shows quite significant differences in this respect between “convergence-oriented” regions and „competitiveness and employment-oriented” ones. The quality of government has a positive impact on the efficiency of spending of EU funds in both groups of regions, although the dependence is much stronger in the „convergence-oriented” regions. In turn, the scale of EU funds contributes to the improvement of the quality of government, but only in the „convergence-oriented” regions. In this group, changes in the quality of government took place immediately before and after accession to the EU, when the process of adapting the institutional system to the needs related to the implementation of Cohesion Policy occurred. Although the differences in the quality of government between the two groups of regions have decreased, the research shows that in the „convergence-oriented” regions, the potential causative power of EU funds was rather poorly used in this respect.
Afiliacja:
Janusz T. Hryniewicz: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Wraszawa;
j.hryniewicz@uw.edu.pl Maciej Smętkowski: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Wraszawa;
m.smetkowski@uw.edu.pl Adam Płoszaj: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Wraszawa;
aploszaj@gmail.com Przemysław Śleszyński
Problem podziału terytorialnego Obszaru Metropolitalnego Warszawy i wnioski dla Polski
Cel artykułu jest dyskusyjny. Przedstawiono w nim główne wnioski z opracowania wykonanego w marcu 2017 r. dla Biura Analiz i Ekspertyz Senatu RP na temat zasadności zmian w podziale terytorialnym Obszaru Metropolitalnego Warszawy. W opracowaniu tym dokonano syntezy prowadzonych przez autora badań nad rozwojem Warszawy i województwa, m. in nad oddziaływaniem stolicy i delimitacją jej obszaru funkcjonalnego. W podsumowaniu sformułowano najważniejsze wnioski, argumentujące za znalezieniem kompromisowego rozwiązania, które będzie miało na celu powołanie nowego tworu administracyjnego, uwzględniającego zarówno dzienny system miejski oraz potrzeby spójności przestrzennej, jak i interesy mieszkańców i przedsiębiorców. Ze względu na znaczenie Obszaru Metropolitalnego Warszawy, w tym stołeczność, wnioski mają zastosowanie dla całego kraju.
The problem of territorial division of the Warsaw Metropolitan Area and its implications for Poland
The purpose of the article is open to debate. It presents the main conclusions from a study made in March 2017 for the Office of Analysis and Expertise of the Senate of the Republic of Poland on the merits of changes in the territorial division of the Warsaw Metropolitan Area. In this study was carried out a synthesis of the research conducted mainly by the author on the development of Warsaw Metropolitan Area and the Mazowieckie voivodship, including the impact of the capital and delimitation of its functional urban area. In its summary were formulated the most important conclusions, arguing for finding a compromise solution, aimed at establishing a new administrative division system, taking into account both the daily urban system, spatial cohesion needs, and the interests of residents and entrepreneurs. Due to the importance of the area, including Warsaw’s functions as a capital city, the conclusions apply to the whole Poland.
Afiliacja:
Przemysław Śleszyński: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa;
psleszyn@twarda.pan.pl Grzegorz Gorzelak
Terytorialna organizacja kraju – czy już czas na dyskusję?
Afiliacja:
Grzegorz Gorzelak: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Wraszawa;
g.gorzelak@uw.edu.pl Paweł Swianiewicz, Anna Kurniewicz
Cykl polityczny w opłatach za lokalne usługi publiczne w Polsce
Koncepcja politycznego cyklu wyborczego została pierwotnie sformułowana w odniesieniu do decyzji podejmowanych na szczeblu centralnym (przez rządy i parlamenty), ale można ją zastosować także do szczebla lokalnego. Większość dotychczasowych opracowań empirycznych dotyczyła wydatków publicznych (jak zmienia się ich wysokość i struktura w zależności od cyklu wyborczego). Nieco rzadziej badano również związek z lokalną polityką podatkową. W polskich badaniach lokalnych finansów publicznych koncepcja cyklu wyborczego (politycznego) była dotychczas rzadko stosowana. W artykule sprawdzamy, czy tytułowa koncepcja teoretyczna nadaje się do interpretacji decyzji odnoszących się do opłat za lokalne usługi publiczne. Związek testowany jest na przykładzie opłat za wodę i ścieki, czynszów w mieszkaniach komunalnych, cen w lokalnym transporcie zbiorowym i opłat parkingowych. Drugie pytanie badawcze odnosi się do czynników wpływających na wystąpienie cyklu politycznego w poszczególnych usługach. Na ten temat artykuł stawia cztery hipotezy szczegółowe. Problemem metodycznym jest oddzielenie wpływu cyklu wyborczego od innych czynników, takich jak inflacja czy zmiana sytuacji finansowej samorządów wiążąca się m.in. z tempem wzrostu ekonomicznego. Zastosowane metody ilościowe odwołują się do panelowych modeli regresji logistycznej i modeli regresji liniowej.
The political cycle in tariffs on local public services in Poland
The concept of the political cycle was originally formulated with regard to decisions taken at the central level, but it may be also applied to the local level. Most of the previous empirical studies have focused on expenditure (how its size and structure change depending on the electoral cycle). The applicability of the concept to local tax policy has also been studied, although more rarely. In Polish studies of local public finance, the concept of political cycle has so far been rarely used. In this article, the authors check whether the theoretical frame of the political cycle is suitable for interpreting decisions relating to tariffs on local public services. It is empirically tested on tariffs on water and sewage, rents in municipal housing, tickets for local public transport and parking charges. The second research question concerns factors influencing the likelihood of the political cycle in different services. In this respect, the article puts forward four specific hypotheses. The authors have to face a methodological problem: the distinction between the influence of the electoral cycle and of other factors, such as inflation, or the change in the financial situation of local governments, and economic growth rate. The applied quantitative methods refer to panel logistic regression and linear regression models in which the impact of the electoral year is controlled by other variables.
Afiliacja:
Paweł Swianiewicz: Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa;
pswian@uw.edu.pl Anna Kurniewicz: Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej, Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa;
annakurniewicz@gmail.com Magdalena Dej, Wojciech Jarczewski, Michał Chlebicki
Skala i charakterystyka procesów relokacji przedsiębiorstw w polskich obszarach metropolitalnych – wstępne wyniki badań
W artykule przedstawiono wyniki badania procesów relokacji przedsiębiorstw w pięciu polskich obszarach metropolitalnych, jakie miały miejsce w latach 2001–2013. Kluczowe cechy relokacji przeanalizowano przede wszystkim z punktu widzenia cech przedsiębiorstw, które tych procesów dokonały, takich jak okres istnienia podmiotu gospodarczego i rodzaj prowadzonej działalności. Badanie objęło ponad 500 przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 50 osób. W badanej grupie ponad jedna trzecia podmiotów relokowała się przynajmniej jeden raz, co potwierdza, że procesy relokacji są zjawiskiem powszechnym. Uzyskane wyniki potwierdzają większość obserwacji opisanych w literaturze światowej w odniesieniu do relokacji przedsiębiorstw w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Obserwacje te stanowiły między innymi podstawę do sformułowania teorii inkubatorowej.
Scale and characteristics of company relocation processes in major metropolitan areas in Poland – preliminary results
The paper discusses research results concerning company relocation processes in five major metropolitan areas in Poland in the period 2001–2013. Key characteristics of relocation processes are analyzed mostly from the perspective of the nature of relocating companies, including time since company establishment and type of business. The study covers more than 500 companies employing at least 50 workers each. More than one third of the studied companies were found to have relocated, which confirms the rather widespread occurrence of company relocation. The results obtained in this study confirm most research findings produced in relocation studies in Western Europe and the United States that have been used to help formulate the incubator theory.
Afiliacja:
Magdalena Dej: Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, ul. Targowa 45, 03-728 Warszawa;
magdadej@gmail.com Wojciech Jarczewski: Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, ul. Targowa 45, 03-728 Warszawa;
jarczewski@poczta.fm Michał Chlebicki: Połączone Biblioteki WFiS UW, IFiS PAN i PTF, ul. Krakowskie Przedmieście 3, 00-047 Warszawa;
mj.chlebicki@gmail.com Maciej Onasz, Michał Klonowski
Wybrane zmiany w systemie wyborczym organów jednostek samorządu terytorialnego wynikające z ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych – wstępna ocena
Artykuł jest próbą analizy zmian wyborczych, jakie w ustroju samorządu terytorialnego wprowadziła ustawa z 11 stycznia 2018 r. Autorzy opracowania wskazali najważniejsze obszary, które uległy zmianie, patrząc na nie zarówno z punktu widzenia wymienionych w tytule ustawy obywateli, jak i z punktu widzenia poszczególnych instytucji. Do najważniejszych zmian autorzy zaliczyli m.in. te z zakresu biernego prawa wyborczego, formuły wyborczej i struktury okręgów. Wobec braku stosownej perspektywy czasowej autorzy ograniczyli się do analizy prawno-politologicznej, wskazując jedynie ewentualne konsekwencje omawianych zmian.
Selected changes of the local government electoral system introduced by the act amending certain acts in order to increase the participation of citizens in the process of selecting, functioning and controlling some public bodies – a preliminary analysis
The paper is an attempt to analyze the reform of the local government electoral system introduced by the Act of January 11, 2018. The authors of the study describe the most important changes from the point of view of the citizens mentioned in the title of the act as well as of the institutions involved. Among the most important changes the authors list those related to passive voting right, seat allocation method and the structure of constituencies. Because of the lack of an appropriate time perspective, the authors limit themselves to legal and political analysis, pointing only to their possible consequences.
Afiliacja:
Maciej Onasz: Uniwersytet Łódzki, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych, ul. Składowa 43, 90-127 Łódź;
maciej.onasz@gmail.com Michał Klonowski: Uniwersytet Łódzki, Wydział Studiów Międzynarodowych i Politologicznych, ul. Składowa 43, 90-127 Łódź;
miguel.klonowski@gmail.com Beata Guziejewska
Funkcje i przyszłość Komitetu Regionów w unijnych i krajowych procesach decyzyjnych
W artykule rozważam funkcje spełniane przez Komitet Regionów w procesie legislacyjnym Unii Europejskiej oraz w polityce unijnej i krajów członkowskich. Główna teza analiz opartych na metodzie dedukcji, koncentruje się wokół założenia, że w aktualnej sytuacji politycznej w Europie Komitet Regionów ma do odegrania nie tylko rolę opiniodawczą w obszarze legislacji, lecz także szerszą, fundamentalną rolę w kształtowaniu przyszłych kierunków rozwoju całej Unii Europejskiej. Rozważania prowadzone są w kontekście teorii federalizmu fiskalnego – w szczególności jednego z jej elementów, opartego na założeniu znaczenia struktury federalnej w łagodzeniu konfliktów – i w kontekście hybrydowego charakteru współczesnych modeli rozwoju. Wykorzystano w nich literaturę przedmiotu, opracowania na zlecenie Komisji Europejskiej, materiały Komitetu Regionów, dotychczasowe wyniki badań i tzw. raporty wpływu Komitetu Regionów opublikowane w latach 2014–2017.
Functions and future of the European Committee of the Regions within EU and national decision-making processes
The article discusses the functions of the Committee of the Regions with respect to the legislative process and politics of the European Union, as well as to the politics of the Member States. The main assumption of the analysis, based on the deductive method, is that because of the current political situation in Europe, in addition to being a body giving opinions on the law, the Committee of the Regions should have a greater, fundamental role in shaping the future directions of development for the entire European Union. The discussion is set in the context of fiscal federalism theory and one of its elements assuming that a federal structure has a role in mitigating conflicts, as well as referring to the hybrid nature of the contemporary models of development. It is underpinned by the relevant literature, analyses commissioned by the European Commission, materials of the Committee of the Regions, findings of earlier studies, and the so-called impact reports of the Committee of the Regions published from 2014 to 2017.
