On our page we use cookies  which make it possible to save information on a users device. Please, read  our privacy policy and the description how to block the cookies. By continuing to look through our page you express your consent to leave the cookies according to the current setting of your browser.

Allow
Please enter 3 chars at least

Archive

Issue:

2(32)/2008

Adrian Burdziak, Anna Myślińska
Ekonometryczna weryfikacja efektu aglomeracji netto w gospodarce polskiej w latach 2000–2005
W artykule postawiono hipotezę o dodatnim efekcie aglomeracji netto w podregionach Polski w latach 2000–2005. Efekt aglomeracji netto to relatywnie nowa koncepcja teoretyczna, która objaśnia przestrzenne zróżnicowanie aktywności ekonomicznej. Do prowadzonych analiz wykorzystano funkcję koncentracji produkcji w wersji zaproponowanej przez Cicconego i Halla. Hipotezę weryfikowano za pomocą metod ekonometrycznych. Wielowariantowe pomiary dały niejednoznaczne rezultaty. Metody panelowe okazały się nieefektywne w odróżnieniu od metod pool. Jako aproksymantę poziomu technicznego gospodarki zastosowano skumulowaną liczbę patentów. Wybór patentów krajowych spośród wariantów pool umożliwił zredukowanie problemów związanych z korelacją zmiennych objaśniających. To podejście pozwala na wyciągnięcie wniosków o dodatnim efekcie aglomeracji netto.
Econometric Verification of Net Agglomeration Effect in Poland, 2000–2005
The authors put a hypothesis of positive net agglomeration effect in Polish subregions in 2000–2005. The net agglomeration effect is a relatively new theory explaining spatial differences in economic activity. A production concentration function suggested by Ciccone and Hall is used in analysis. The hypothesis was verified with econometric methods. Multiple scenarios gave ambiguous results. Panel methods appeared to be ineffective, as opposed to pool methods. Cumulated number of patents was used as an approximation of the level of technical development. Among pool scenarios, domestic patents allowed to reduce problems connected with co-relation of explanatory variables. This approach gives conclusions about positive net agglomeration effect.
Affiliation:
Katedra Makroekonomii, Instytut Ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego (ul. Rewolucji 1905 r. 41 90-214 Łódź) / Zakład Funkcjonowania Gospodarki Instytut Ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego (ul. Rewolucji 1905 r. 41 90-214 Łódź) annamys@poczta.onet.pl
Janusz Heller, Alicja Joanna Szczepaniak
Regionalne uwarunkowania i efekty podziału funduszy z Unii Europejskiej
Celem opracowania była syntetyczna ocena podziału środków z UE na 16 województw. Stwierdzono, że regionalny podział funduszy z Unii Europejskiej w latach 2000–2005 jest efektem przyjętej metody, która premiuje województwa o większej liczbie mieszkańców. W liczbach bezwzględnych największymi beneficjentami okazały się: Mazowsze, Śląsk i Małopolska, a więc regiony o wysokim stopniu urbanizacji, wyposażone w szerokie otoczenie biznesu i posiadające stosunkowo bogate zaplecze naukowe. Równocześnie pozyskują one najwięcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Mamy więc do czynienia z podwójnym uprzywilejowaniem tych województw w stosunku do pozostałych regionów. W liczbach względnych, które opisano indeksem pozyskanych środków w stosunku do udziału w tworzonym PKB, dominują natomiast: Warmia i Mazury, Podlasie oraz Pomorze Zachodnie. Nie oznacza to jednak, że w ten sposób następuje niwelowanie istniejącego dystansu między wymienionymi regionami a województwami o najwyższym poziomie rozwoju. Badania nie potwierdziły też zależności pomiędzy PKB per capita a kwotami pomocy przypadającymi na jednego mieszkańca. Brak jakiejkolwiek zależności (dodatniej lub ujemnej) jest logicznym efektem przyjętego założenia, iż regionalny podział środków z Unii Europejskiej jest uwarunkowany głównie liczbą mieszkańców; wskazuje też na to, że przyjęte kryteria nie różnicują województw pod kątem oczekiwanych efektów ekonomicznych. Przyjmują natomiast egalitarne podejście, czyli przydział na każdego mieszkańca kraju statystycznie „po równo”.
Regional Conditionings and Effects of EU Funds’ Distribution
The aim of this study was a synthetic evaluation of EU funds’ distribution between 16 voivodships. It was found out that the regional EU funds’ distribution in the years 2000–2005 is an effect of a method, according to which the voivodships that more populated are privileged. In absolute numbers the biggest recipients were: Masovia, Silesia and Malopolska – regions with a high level of urbanization, equipped with a broad business environment and with a relatively rich scientific background. At the same time, these voivodships win the most direct foreign investments. Thus we deal with a double privilege of these voivodships in relation to other regions. In relative numbers, described by an index of received funds in relation to the share of produced GPD, the dominating regions are: Warmia and Mazury, Podlasie and Western Pomerania. But it does not mean that in this way the distance between these voivodships and the most developed regions is reduced. The research did not prove that there is a connection between GDP per capita and the amount of aid per one inhabitant. The lack of any connection (positive or negative), which is a logic effect of the assumption that the regional distribution of EU funds is conditioned mainly by the number of inhabitants, indicates that the criteria do not differentiate voivodships according to the anticipated economic effects. They take an egalitarian approach – every inhabitant should receive statistically equally.
Affiliation:
Katedra Makroekonomii Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie ( ul. K. Obitza 2 10-710 Olsztyn) j.heller@uwm.edu.pl
Mikołaj Herbst
Prognoza wzrostu gospodarczego polskich regionów do 2015 roku
Celem analizy przedstawionej w dalszej części artykułu jest symulacja wzrostu gospodarczego w polskich regionach i podregionach w latach 2006–2015, wykorzystująca obserwowane w przeszłości odchylenia regionalnych stóp wzrostu od stopy krajowej. Prognoza przewiduje, że głównymi ośrodkami wzrostu w badanym okresie będą metropolie warszawska i poznańska. Do 2015 r. województwo mazowieckie znacznie przekroczy średni poziom PKB na mieszkańca dla UE 27. Choć polska gospodarka zbliży się pod względem dochodów do unijnej średniej, to należy się spodziewać dalszej polaryzacji rozwoju między regionami. Najbiedniejsze polskie województwa mogą w 2015 r. osiągnąć PKB per capita zbliżony do średniego poziomu dla Polski z 2006 r.
Forecast of GDP Per Capita Growth in Polish Regions 2006–2015
The article offers a forecast of GDP per capita growth in Polish regions (NTS2) and subregions (NTS3) between 2006 and 2015, based on the past deviations of regional economies from the national growth path. The simulation shows that highest rates are expected in two metropolitan areas – Warsaw and Poznan. The Mazowieckie region (the one including Warsaw) will become the first to surpass the average level of GDP per capita in EU27. Although Poland will generally close the GDP gap to EU, further polarisation between regions is expected. The per capita income of the most lagging Polish regions will in 2015 reach (in real terms) the 2006 level of Polish national economy.
Affiliation:
Mikołaj Herbst: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa; m.herbst@uw.edu.pl
Bohdan Jałowiecki
Niepokojąca współczesność (recenzja)
Affiliation:
Bohdan Jałowiecki: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa; jalowiecki@post.pl
Marek Kozak
Dwory, pałace i zamki – kosztowne pamiątki czy zasób w rozwoju?
Polska dysponuje znacznymi, acz słabo rozpoznanymi zasobami obiektów warownych i rezydencjalnych. Różnią się położeniem, jakością architektury, stanem zachowania, własnością, funkcją pełnioną współcześnie. Ich dzisiejszy stan był determinowany przez wiele złożonych czynników ekonomicznych, politycznych, prawnych i społecznych. Wykorzystanie tych zasobów w związku z dynamicznym rozwojem turystyki kulturowej wymaga zmian w polityce ochrony dziedzictwa i rozwoju turystyki, w tym zwłaszcza zmiany podejścia i wzmocnienia rozwiązań rynkowych. Bez nich zasoby te pozostaną tylko kłopotliwą i kosztowną pamiątką przeszłości.
Manors, Palaces and Castles: Costly Heredity or Developmental Ass ets?
Poland has significant, though not researched and depicted in depth asset in the form of manors, palaces and castles. They differ in many ways: by location, technical state, quality of architecture, ownership, function played nowadays. Their contemporary state has been determined by a number of complex economic, political, legal and social factors. Utilisation of those objects for the needs of dynamically developing culture tourism calls for changes in national heredity protection and tourism development strategies. Proposed changes in particular should decisively introduce market mechanism into heredity management. Otherwise those rich assets shall remain troublesome and costly souvenir of the past.
Affiliation:
Marek Kozak: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa; m.kozak@uw.edu.pl
Ewa Rewers
Segregacja obcych ciał: porządek i wykluczenie
Autorka tego eseju poszukuje relacji między fragmentacją, segregacją i rekonstrukcją porządku w mieście. Aczkolwiek metafory zwartości są na ogół stosowane w odniesieniu do przeszłości, a fragmentacji do teraźniejszości, to sfragmentaryzowne miasto współistnieje dzisiaj z innym obrazem miasta – nostalgicznym miastem przedstawianym jako żywe ciało. Trudno byłoby ujmować to doświadczenie przy pomocy prostego przeciwstawienia prawdziwego doświadczenia fałszywemu; różnica tkwi bowiem w samej idei „dobrego życia” wprowadzonej przez Arystotelesa. Analizując pojęcie somatografii wprowadzone przez Edwarda Soję, uzasadnia się, dlaczego w wieku technologii informatycznych, mobilności i kultury konsumpcyjnej takie metafory miasta jak podzielone, martwe ciało oraz żyjące ciało stają się ważniejsze niż kiedykolwiek. Akty różnicowania, separacji i segregacji są ufundowane bowiem zarówno na miejskiej somatofobii, jak miejskiej somatofilii. Pytanie postawione w tym eseju dotyczy zatem sposobu rekonstrukcji miejskiego porządku w pierwszym sensie oraz rewitalizacji przestrzeni miejskiej – w drugim.
Segregation of Alien Bodies: The Order and Exclusion
In this essay the author explores the relation between fragmentation, segregation, and reconstitution of urban order. Although metaphors of cohesiveness are usually applied to the past, and fragmentations to the present, nevertheless the city of fragmentations coexists recently with another image of the city – a nostalgic city of lived body. It will be hard to speak in simple notions of true and false experience here; the difference is in the very idea of Aristotelian “the good life”. Dealing with Edward Soja’s concept of somatography she will argue that in an age of informational technologies, mobility, and consumer culture, such old metaphors like city as a fragmented dead body and city as a lived body are more important than ever. Acts of differentiation, separation, and segregations are based both on urban somatophobia and urban somatophilia. The question to be asked here is what is reconstitution of urban order in the first sense, or revitalisation of city space in the second.
Affiliation:
Ewa Rewers: Instytut Kulturoznawstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (ul. Szamarzewskiego 89A 60-568 Poznań); ewarew@amu.edu.pl
Marek S. Szczepański, Weronika Ślęzak-Tazbir
Miejskie pachnidło. Fragmentacja i prywatyzacja przestrzeni w perspektywie osmosocjologicznej
Z wszystkich pięciu zmysłów, którymi dysponuje człowiek, to właśnie zmysł wzroku i dotyku zapewniają najlepszy ogląd przestrzeni i wszelkich zjawisk, jakie w niej zachodzą. Dużo trudniej poznawać przestrzeń za pomocą słuchu a już całkiem niemożliwe wydaje się smakowanie przestrzeni, nawet jeżeli jest to przestrzeń całkowicie uczłowieczona. Również zmysł węchu mógłby się wydawać zupełnie bezużyteczny w percepcji przestrzeni ze względu na swoją ulotność, tymczasowość. A jednak zapach przestrzeni, gdy skoncentrować się na nim, jest czasem bardziej charakterystycznym landmarkiem aniżeli niejeden budynek czy droga. Stąd przyjęcie perspektywy osmosocjologicznej wydaje się potrzebne dla pełniejszej analizy i interpretacji dynamiki przestrzeni. Przedmiotem obserwacji i analizy w niniejszym studium staną się zapachy wybranych przestrzeni miejskich i podmiejskich starego regionu przemysłowego. Jaka mieszanka aromatów stanowi miejskie pachnidło? Z jednej strony kusząca woń prywatnych przestrzeni publicznych, sztucznie aromatyzowanych perfumami i odświeżaczami powietrza, z drugiej – fetor zaniedbanych oficyn i podwórek, smród osiedlowej budki z piwem i ekskluzywny bukiet koniaku w hotelowym barze, telluryczne wyziewy hałd i woń sosnowych lasów. Te bieguny zapachowe coraz wyraźniej, co postaramy się pokazać, wpływają na fragmentację i prywatyzację miejskich przestrzeni. Na terenie starego regionu przemysłowego repertuar zapachów jest tyleż bogaty, co istotny dla powstawania coraz wyraźniejszych granic w przestrzeni.
Urban Scents. Fragmentation and Privatization of Space from the Perspective of Sociology of Scent
From the five senses that men have the sense of sight and touch, though seemingly the most acute, are limited when it comes to examining space and all phenomena that occur in it. Moreover, it is much more difficult to examine space through the sense hearing and it is almost impossible to taste it, even if it is humanized. Another human sense i.e. the sense of smell which enables us to recognize different scents may, due to its transitory and temporary nature, appear to be useless when it comes to examining space. Nonetheless, if we concentrate on all the scents that fill the space, they are frequently a more distinctive and prominent landmark than, for example, a building or a road. Therefore, it seems to be vital that the perspective of sociology of scent be adopted if we want to make a more in-depth analysis and interpretation of space dynamics. The scents that fill a chosen urban and suburban old industrial region are analysed and observed in this study. What are the scents that fill urban space? On the one hand there is the tempting scent of private space, which is filled with artificial perfumes and air fresheners. However, on the other hand there is the unpleasant and offensive odour from neglected backyards and outhouses; the odour coming from a local beer stand and an aromatic bouquet of cognac in a hotel bar; obnoxious odours emitted by mine slag heaps and the scent of the pine forest. We aim to show that a wide range of different smells, ranging from delicate and lovely scents to offensive and foul odours, have a growing influence on fragmentation and privatization of urban space.
Affiliation:
Marek S. Szczepański: Instytut Socjologii Uniwersytetu Śląskiego (Bankowa 11 40-007 Katowice); marek.s.szczepanski@us.edu.pl
Weronika Ślęzak-Tazbir: Instytut Socjologii Uniwersytetu Śląskiego (Bankowa 11 40-007 Katowice); weronika.slezak-tazbir@us.edu.pl
Piotr Wójcik
Dywergencja czy konwergencja: dynamika rozwoju polskich regionów
Przedmiotem artykułu jest zbadanie występowania konwergencji regionalnej w Polsce w odniesieniu do PKB na mieszkańca. Analiza przeprowadzona została dla okresu 1995–2005 na poziomie województw (NUTS 2), podregionów (klasyfikacja NUTS 3) oraz w ramach województw. Przez konwergencję rozumiane jest zmniejszanie się różnic między regionami pod względem poziomu dochodu. Zjawisko przeciwne nazywane jest dywergencją. W pracy zastosowana została metoda umożliwiająca analizę dynamiki pełnego rozkładu względnego dochodu per capita, zaproponowana przez Quaha (1993, 1996a, 1996b). Polega ona na estymacji macierzy przejścia zapożyczonych z procesów Markowa oraz wykorzystaniu nieparametrycznych estymatorów jądrowych warunkowej funkcji gęstości dla rozkładu względnego PKB na mieszkańca w kolejnych latach. Jest to metoda umożliwiająca weryfikację hipotezy o występowaniu konwergencji klubów, co nie jest możliwe przy zastosowaniu metodologii klasycznej (Barro, Sala-i-Martin 2003). Zauważalna jest silna stabilność rozkładu dochodu i brak występowania konwergencji bezwarunkowej zarówno między województwami, jak i między podregionami. I województwa, i podregiony generalnie względnie ubożały za sprawą szybszego niż przeciętny rozwoju najbogatszych województw (mazowieckie) czy podregionów (duże miasta, głównie Warszawa i Poznań). Z różnicowanie pod względem relatywnego PKB na mieszkańca rośnie w czasie zarówno dla województw, jak i podregionów. Wzorcem konwergencji, jaki daje się zaobserwować tak na poziomie NUTS 2, jak i NUTS 3, jest konwergencja klubów (polaryzacja) – regiony względnie najbiedniejsze i osobno względnie najbogatsze upodabniają się do siebie i zbiegają do różnych poziomów dochodu. Analizie poddano też występowanie konwergencji podregionów wewnątrz województw – tu również jedynym obserwowanym wzorcem konwergencji jest konwergencja klubów.
Divergence or Convergence: Growth Dynamics of Polish Regions
The purpose of this article is to establish whether regional convergence is present in Poland in terms of GDP per capita. An analysis was conducted for the years 1995–2005 at the voivodeship (NUTS2), sub-regional (NUTS3 classification) and intra-voivodeship levels. Convergence means a reduction of income disparities between regions. The opposite phenomenon is called divergence. The author of the paper used a method – proposed by Quah (1993, 1996a, 1996b) – that enables an analysis of the full distribution dynamics of relative per capita income. It consists in the estimation of transition matrices derived from Markov’s processes and in the use of nonparametric kernel estimators of the relative density function for relative GDP distribution per capita in subsequent years. The method facilitates verification of the club convergence hypothesis, which is impossible using the classic methodology (Barro and Sala-i-Martin 2003). It is clear that income distribution is stable and that there is no unconditional convergence both between voivodeships and between sub-regions. In general, voivodeships as well as sub-regions were impoverished as a result of a faster-than-normal growth of the richest voivodeships (mazowieckie voivodeship) and sub-regions (large cities, mainly Warsaw and Poznan). The diversification of relative GDP per capita grows in time both in the case of voivodeships and sub-regions. The convergence model that can be seen both at NUTS2 and NUTS3 levels is club convergence (polarisation): relatively the poorest and – separately – the richest regions are becoming similar and converge at different income levels. The analysis also includes the occurrence of sub-region convergence within voivodeships, with the only observable convergence model being club convergence.
Affiliation:
Piotr Wójcik: Katedra Teorii Rozwoju Gospodarczego, Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego (ul. Długa 44/50, 00-241 Warszawa); pwojcik@wne.uw.edu.pl