Na naszej stronie korzystamy z cookies (ciasteczek) umożliwiających zapisywanie informacji na urządzeniu użytkownika. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności oraz opisem jak zablokować cookies. Kontynuując przeglądanie naszej strony wyrażasz zgodę na pozostawianie cookies zgodnie z Twoimi bieżącymi ustawieniami przeglądarki.

Zezwalaj
Wprowadź minimum 3 znaki

Archiwum

Numer:

3(65)/2016

Jacek Poniedziałek
Wybrane koncepcje regionu w socjologii i etnografii wypracowane w okresie II Rzeczpospolitej
Celem tego artykułu jest scharakteryzowanie trzech głównych koncepcji regionu, jakie pojawiły się w okresie II Rzeczpospolitej. Po pierwsze, opisana zostanie etnograficzna koncepcja regionu Kazimierza Moszyńskiego, w której autor charakteryzuje region przez opis jego wyróżników związanych z kulturą materialną. Józef Obrębski, uczeń Moszyńskiego, biorąc za podstawę etnograficzną koncepcję regionu, dodaje do niej ideę powstawania regionu w kontakcie członków grupy regionalnej z Innym. Józef Chałasiński, autor trzeciej koncepcji, podzielając pogląd Obrębskiego, dodaje, że w kontakcie z Innym rozwija się najważniejszy czynnik budowania regionu, mianowicie tożsamość regionalna. Prezentowany artykuł pogłębia wiedzę na temat teoretycznych tradycji socjologii regionu w Polsce.
Selected concepts ofregion in sociology and ethnography developed in the Second Republic of Poland
The aim of this paper is to characterize three main concepts of region developed in the period of the 2nd Republic. First of all, the Author describes the ethnographic concept of region, created by Kazimierz Moszyński. He focuses on tangible differentiators of region. Józef Obrębski, who is Moszyński’s disciple, takes as a basis the ethnographic concept of region and adds to it the idea that a region is formed in contact between members of a regional group with the Other. Józef Chałasiński, the author of the third concept, shares Obrębski’s view and adds that it is in contact with the Other that is developed the most important factor in the region-building process, namely regional identity. The paper offers information on the theoretical tradition of sociology of region in today’s Poland.
Afiliacja:
Jacek Poniedziałek: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Społecznych, Katedra Socjologii, ul. Ks. F. Szrajbera 11, 10-007 Olsztyn; jacek.poniedzialek@wp.pl
Robert Pyka
Ewolucja władzy miejskiej we Francji na początku XXI wieku. Nowe wymiary, nowe poziomy na przykładzie Metropolii Lyonu
Globalna gospodarka postfordowska oparta na permanentnych przepływach zmienia sposób użytkowania przestrzeni, wpływając na funkcjonowanie miast, z których część przyjmuje rolę węzłów globalnych lub regionalnych sieci. Otwarte pozostaje pytanie, czy i w jaki sposób zmiany dotyczące zasięgu terytorialnego i kompetencyjnego miast wpływają na instytucje oraz instytucjonalizacje władzy współczesnego miasta. Choć trudno na to pytanie odpowiedzieć w sposób zgeneralizowany, autor posłuży się przykładem bezprecedensowej w warunkach francuskich ewolucji systemu władczego wspólnoty miejskiej Wielkiego Lyonu (Grand Lyon). Z dniem 1 stycznia 2015 r., po 45 latach istnienia, Wielki Lyon przekształcony został w Metropolię Lyonu – nową jednostkę samorządu terytorialnego o poszerzonym zasięgu i zupełnie nowych kompetencjach, łączących prerogatywy gmin, związku międzygminnego oraz departamentu.
Evolution of local urban government in France at the beginning ofthe 21st century. New dimensions and challenges on the example ofthe Metropolis of Lyon in France
The global Post-Fordist economy based on permanent flows changes the way we use space. It modifies the processes of functioning of cities, some of which take the role of global hubs or regional networks. It is an open question whether and how the changes concerning territorial and competence range of cities influence institutions and institutionalizations of contemporary city authorities. Although it is difficult to establish a general answer to this question, the author bases his reflection on the case of the evolution, unprecedented in the French conditions, of the local government system of Grand Lyon Urban Community. On 1st January 2015, after 45 years of its existence, Grand Lyon became a Metropolis of Lyon, establishing a new unit of local government with extended range and new competences, combining the prerogative powers of municipalities, an urban community, and a department.
Afiliacja:
Robert Pyka: Uniwersytet Śląski, Instytut Socjologii, ul. Bankowa 11, 40-007 Katowice; robert.pyka@us.edu.pl
Marek Kozak
Zintegrowane inwestycje terytorialne jako eksperyment
Celem artykułu jest analiza przyczyn powstania zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT) w nowym okresie 2014–2020 w kontekście reform UE oraz analiza procesu tworzenia ZIT i zagrożeń, jakie wynikać mogą dla tego eksperymentalnego podejścia w Polsce. Podstawowa teza głosi, że eksperymentalna koncepcja ZIT powoduje dodatkowe konflikty między zarządzającymi a beneficjentami przywykłymi, że cele (działania) ogólne polityki odbiegają od faktycznie realizowanych. Hipoteza uzupełniająca zaś głosi, iż istnieją istotne czynniki potencjalnie sprzyjające ograniczeniu radykalnej reformy i przywróceniu status quo („oswojenia” wymagań). Główne metody (studia literaturowe oraz udział w pracach przygotowawczych w roli eksperta ministerstwa) determinują strukturę źródeł.
Integrated Territorial Investments as an experiment
The main objective of this paper is to analyze the reasons of development of the Integrated Territorial Investments in the new 2014-2020 period in the context of EU reforms, and to describe the creation process and the threats this experimental approach may encounter in Poland. The Author’s main thesis is that the experimental ITI concept causes additional conflicts between management authorities and beneficiaries who are used to the fact that declared and implemented intervention aims are different. The Author also assumes that there exist important factors that could potentially hinder the radical reforms and re-establish the status quo (or “domesticate” the policy). The main methods (desk research and involvement in preparatory works as a Ministry expert) determine the structure of the sources used. The paper offers some conclusions.
Afiliacja:
Marek Kozak: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych, EUROREG, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa; m.kozak@uw.edu.pl
Agnieszka Kozera
Zadłużenie metropolii w Polsce w latach 2007–2013
Dług jednostek samorządu terytorialnego (JST) jest częścią państwowego długu publicznego. Analiza zjawiska zadłużenia sektora samorządowego ma więc istotne znaczenie dla bezpieczeństwa finansowego państwa. W Polsce w latach 2007–2013 dynamicznie wzrosło zadłużenie JST, a w szczególności największych miast na prawach powiatu – metropolii. Ze względu na dualny charakter realizują one ważne zadania w sferze społecznej i infrastrukturalnej, które przesądzają o jakości codziennego życia mieszkańców i mają wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy regionu, jak i obszarów metropolitalnych. Nadmierny wzrost zadłużenia stanowić może w przyszłości barierę osiągania wysokiego tempa rozwoju społeczno-gospodarczego metropolii. Celem artykułu jest analiza zjawiska zadłużenia największych miast na prawach powiatu – metropolii – w Polsce w latach 2007–2013. Analizę przeprowadzono na podstawie danych pochodzących z Ministerstwa Finansów (Wskaźniki do oceny sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego).
The debt ofthe metropolises in Poland in 2007–2013
The debt of local government units (LGU) is part of the public debt. Therefore, the analysis of the phenomenon of local government debt is important for the financial security of the state. In Poland, in the period 2007–2013, the debt of local government units rapidly increased, in particular in the major cities with poviat rights – metropolises. Due to the dual nature of metropolises, they perform many important tasks in the social and infrastructure sphere that determine the quality of life of their residents and contribute to the socio-economic development of the region and metropolitan areas. However, an excessive increase in debt of the metropolis may in the future be a barrier to achieving a high rate of socio-economic development. The aim of the paper is to analyze the phenomenon of indebtedness in the largest cities with poviat rights – metropolises – in Poland in the years 2007–2013. The study draws on publicly accessible databases compiled by the Ministry of Finance (Wskaźniki do oceny sytuacji fiansowej jednostek samorządu terytorialnego).
Afiliacja:
Agnieszka Kozera: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Finansów i Rachunkowości, ul. Wojska Polskiego 28, 60-637 Poznań; akozera@up.poznan.pl
Adam Gendźwiłł, Tomasz Żółtak
Skutki wprowadzenia okręgów jednomandatowych w wyborach lokalnych
Autorzy przedstawiają podstawowe skutki wprowadzenia reguły większościowej w okręgach jednomandatowych (systemu FPTP) w wyborach do rad gmin w Polsce. Analizują wyniki wyborów lokalnych z 2010 i 2014 r. (przed i po zmianie reguł). Wykorzystując schemat quasi-eksperymentalny (metoda diffrence-in-diffrences), skupiają się na zmianach, jakie zaszły w gminach, w których wcześniej obowiązywał system głosowania blokowego, a także w gminach, w których wcześniej stosowany był system proporcjonalny. Analizy empiryczne pokazują, że zmiana systemu głosowania blokowego na system FPTP przyniosła jedynie marginalne konsekwencje. Zastąpienie systemu proporcjonalnego systemem FPTP, dość paradoksalnie, zwiększyło liczbę komitetów ubiegających się o mandaty. Wzrosła jednak dysproporcjonalność, a także odsetek głosów oddanych na komitety pozbawione reprezentacji, zmniejszyło się natomiast rozdrobnienie rad gmin. Tam, gdzie przestał obowiązywać system proporcjonalny, spadła znacznie liczba kandydatów; wbrew przypuszczeniom nie zmniejszył się jednak odsetek kobiet wybieranych na radnych. JOW-y przyniosły natomiast dalszą marginalizację ogólnokrajowych partii politycznych na szczeblu lokalnym.
The consequences of the introduction of single-member districts in local elections
The paper presents the basic consequences of the introduction of single-member districts (the FPTP system) in municipal elections in Poland. The authors analyze the results of the 2010 and 2014 elections (before and after the electoral reform). Basing on the difference-in-differences research scheme, the paper presents changes in the municipalities where either block- -voting or proportional representation systems were replaced by the FPTP. The empirical analyses demonstrate that the change from the BV to the FPTP system brought only marginal effects. The replacement of the PR system by the FPTP was more visible. Quite paradoxically, it increased the number of committees competing in the elections. However, the disproportionality and the share of wasted votes increased significantly, while the fragmentation of local councils decreased. In the municipalities previously using a proportional representation system, the number of candidates decreased visibly; contrary to the initial assumptions, its impact was neutral to the share of elected female councillors. The introduction of the FPTP system significantly limited the already weak presence of nation-wide political parties in local councils.
Afiliacja:
Adam Gendźwiłł: Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej, ul. Krakowskie Przedmieście 30, pok. 54, 00-325 Warszawa; a.gendzwill@uw.edu.pl
Tomasz Żółtak: Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, ul. Karowa 18, 00-324 Warszawa; zoltakt@is.uw.edu.pl
Dorota Mantey
Potencjalne konflikty przestrzenne w strefie podmiejskiej z perspektywy potrzeb mieszkańców na przykładzie podwarszawskiej gminy Lesznowola
Celem artykułu jest identyfikacja odmiennych wizji i oczekiwań mieszkańców oraz samorządu lokalnego odnośnie do zagospodarowania przestrzeni podmiejskiej, które stanowią źródło potencjalnych konfliktów przestrzennych. Zaprezentowano w nim sprzeczności interesów ogółu mieszkańców strefy podmiejskiej, określonych grup mieszkańców, a także samorządu gminnego. W artykule scharakteryzowano różne rodzaje konfliktów, w tym konflikty przestrzenne. Źródłem konfliktów jest chęć utrzymania przez ogół mieszkańców podmiejskiego charakteru miejscowości zamieszkania, nadrzędność prawa własności i interesu indywidualnego nad interesem zbiorowym oraz nadmierne ambicje rozwojowe samorządów gminnych. Rozważania na temat konfliktów przestrzennych w strefie podmiejskiej ilustrują wyniki dwóch badań ankietowych zrealizowanych w podwarszawskiej gminie Lesznowola, jedno na reprezentatywnej próbie mieszkańców całej gminy (394 osoby), a drugie na reprezentatywnej próbie mieszkańców Mysiadła (305 osób).
Potential spatial conflcts in the suburban zone from the perspective of residents’ needs (on the example of Lesznowola, Warsaw metropolitan area)
The aim of the paper is to identify different visions and expectations of the citizens and the local government regarding the development of their suburban space, which are a source of potential spatial conflicts. It discusses contradictory interests of all the people living in the suburban area, certain groups of inhabitants, and local authorities. The paper characterizes different types of conflicts, including spatial ones. The conflicts in the suburbs are generated by a desire to keep the suburban character of the place of residence, the primacy of property rights and individual interests over collective ones, and excessive development ambitions of local authorities. Considerations on spatial conflicts in a suburban zone are illustrated by the results of two surveys carried out in the Lesznowola municipality near Warsaw, one on a representative sample of residents throughout the whole municipality (394 persons), and the other on a representative sample of residents of Mysiadło (305 people).
Afiliacja:
Dorota Mantey: Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa; d.mantey@uw.edu.pl
Andrzej Miszczuk
Piotr Eberhardt, Rozwój światowej myśli geopolitycznej (recenzja)