Fundusze unijne, które w latach 2007–2013 zasiliły polską gospodarkę, w pewnej części wykorzystane zostały także na działania rewitalizacyjne. Niemniej ranga tych działań w poszczególnych województwach nie była jednakowa, o czym świadczy m.in. umiejscowienie rewitalizacji w Regionalnych Programach Operacyjnych (RPO) oraz wielkość przewidzianych na nią środków. Istotna różnica zaobserwowana została w odniesieniu do procedury naboru projektów. Procedura ta, prześledzona na przykładzie województw dolnośląskiego, małopolskiego i podkarpackiego, w znacznym stopniu zadecydowała o ostatecznym efekcie rewitalizacji w skali regionalnej, różnicując rodzaj beneficjentów, a także liczbę i wielkość dofinansowanych projektów. Wnioski płynące z przeprowadzonej analizy nabierają szczególnego znaczenia w perspektywie nowego okresu programowania 2014–2020.
W artykule przedstawiono wybrane aspekty problematyki innowacyjności administracji publicznej Podkarpacia. W sytuacji postępującej terytorializacji rozwoju szeroko rozumiana innowacyjność, to jest zdolność do kreowania, wdrażania i upowszechniania innowacji, jest warunkiem podnoszenia konkurencyjności regionalnej gospodarki, a tym samym zwiększa szansę odniesienia sukcesu w zaostrzającej się rywalizacji między regionami. Wychodząc z założenia, że władze lokalne i regionalne odgrywają dominującą rolę w procesach modernizacyjnych i rozwojowych, zawarte w artykule analizy i charakterystyki skoncentrowano na diagnozie kompetencji pracowników administracji publicznej w zakresie zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym, w tym rozwojem gospodarki opartej na wiedzy. Dokonano także identyfikacji i opisu ograniczeń i barier innowacyjności administracji samorządowej i rządowej. Opracowanie oparto na wynikach badań empirycznych mających na celu rozpoznanie postaw i działań innowacyjnych administracji publicznej Podkarpacia, zrealizowanych w ramach projektu celowego Ministerstwa Nauki i Informatyzacji: „Regionalna Strategia Innowacji Województwa Podkarpackiego”.
Artykuł zawiera omówienie oraz analizę stanu zaawansowania procesu przekształceń własnościowych w Polsce w ujęciu regionalnym wg stanu na koniec 2004 roku, ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu procesu prywatyzacji. Badania dowiodły, iż zarówno w ujęciu ogólnopolskim, jak również w układzie województw, nie występuje zdecydowana dominacja żadnej ze stosowanych metod prywatyzacji, aczkolwiek w poszczególnych województwach daje się zauważyć pewne różnice co do częstotliwości ich stosowania, uwarunkowane w dużej mierze liczbą przedsiębiorstw państwowych funkcjonujących na terenie danego województwa oraz ich specyfiką. Analiza przebiegu procesu prywatyzacji w ujęciu regionalnym wskazuje również na występowanie przestrzennego zróżnicowania stanu zaawansowania tego procesu.
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu technologii informacyjnych na zachowania przestrzenne głównych aktorów tworzących układ regionalny (przedsiębiorstw, gospodarstw domowych, władz publicznych). Artykuł wykorzystuje wyniki regionalnego studium przypadku przeprowadzonego w ramach projektu ESPON 1.2.3. Do przeprowadzonych w 2006 r. badań wybrano województwo podlaskie stanowiące przykład słabo rozwiniętego regionu peryferyjnego. W szczególności przedmiotem analizy był zakres oraz efekty wykorzystania nowych technologii w sektorze przedsiębiorstw oraz w sektorze władz publicznych.
Regiony podejmują aktywność międzynarodową określaną jako paradyplomacja. Jest ona podobna do dyplomacji państwa, podlega jego prawu oraz polityce, korzysta z podobnych narzędzi, np. protokołu dyplomatycznego, choć nie jest realizowana przez profesjonalnych dyplomatów. Paradyplomację regionów należy analizować jako źródło nowych stosunków międzynarodowych, a regiony postrzegać jako nowych uczestników życia międzynarodowego. W artykule przedstawiono paradyplomację polskich samorządów szczebla wojewódzkiego i regionów (żupanii) Chorwacji, a w charakterze studium przypadku współpracę województwa warmińsko-mazurskiego z żupanią splicko-dalmatyńską.
Celem pracy jest próba oceny wpływu inwestycji zagranicznych na rozwój jednego z najbiedniejszych województw Polski – podkarpackiego. Ukazane zostanie przy tym rozmieszczenie, struktura i przestrzenne zróżnicowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych w tym regionie. Do opracowywania danych wykorzystana została metoda zakładowa, co oznacza, że liczba pracujących i wielkość inwestycji przypisane są miejscowości, gdzie zostały dokonane, a nie siedzibie przedsiębiorstwa. Wyniki wskazują na dotychczasowy raczej pozytywny wpływ inwestycji zagranicznych na rozwój lokalny i regionalny województwa podkarpackiego, zwłaszcza branż produkcyjnych. Za niekorzystny uznać należy jednak wzrost dysproporcji społeczno-ekonomicznych w regionie.
Podstawowym celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy Narodowa Strategia Rozwoju Regionalnego może być skutecznym instrumentem planowania strategicznego polityki regionalnej rządu? W celu odpowiedzi na to pytanie zaprezentowano najpierw analizę dotychczas obowiązującej Strategii (NSRR) na lata 2001–2006. Szczególnie istotna była ocena tego, w jaki sposób kształtowała ona działania praktyczne polityki regionalnej państwa. Jakie było powiązanie NSRR z głównym krajowym instrumentem polityki regionalnej państwa, tj. kontraktami wojewódzkimi? Czy Strategia pozwalała lepiej zaprojektować rządowe wsparcie dla poszczególnych województw z uwagi na specyficzne uwarunkowania regionalne? Czy priorytety NSRR wpływały na działania merytoryczne podejmowane w kontraktach? Badanie wskazuje na niską efektywność praktycznego realizowania NSRR poprzez kontrakty wojewódzkie. Na zakończenie przedstawiono najważniejsze rekomendacje dla polityki regionalnej rządu na przyszłość.
Artykuł prezentuje propozycję operacjonalizacji i pomiaru kapitału intelektualnego (KI) regionu na przykładzie Lubelszczyzny zgodną z opracowanym wcześniej modelem konceptualnym. W operacjonalizacji zaproponowanego modelu wykorzystano zarówno podejście oparte na idei zbiorów rozmytych, jak i podejście właściwe modelowaniu strukturalnemu (analiza ścieżki). Zastosowane procedury pozwoliły: (1) zweryfikować poprawność proponowanego modelu teoretycznego oraz (2) skwantyfikować kapitał intelektualny Lubelszczyzny, pokazując, że istnieje wyraźny podział regionu na powiaty o odmiennym poziomie KI w ramach czterech wyróżnionych kategorii.
Badania związane z pomiarem kapitału społecznego są w ostatnich 20 latach jednym z dominujących obszarów zainteresowań w naukach społecznych. Ciekawym zagadnieniem jest wpływ zróżnicowania narodowościowego na poziom kapitału społecznego. Jak twierdzi Robert Putnam, w warunkach amerykańskich zróżnicowanie to negatywnie wpływa na poziom kapitału społecznego. Realizowane w Europie inicjatywy badawcze wskazują jednak, że zróżnicowanie narodowościowe nie wykazuje znaczącej negatywnej korelacji z kapitałem społecznym, a nawet można znaleźć przykłady, gdy oddziałuje nań pozytywnie. W artykule przeprowadzono analizę ilościową w 20 gminach województwa opolskiego (10 jednolitych narodowościowo, 10 zróżnicowanych), aby zbadać tę zależność. Na podstawie uzyskanych danych można stwierdzić, że w badanym regionie zróżnicowanie narodowościowe nie jest czynnikiem negatywnie wpływającym na poziom kapitału społecznego, a wysoce prawdopodobne jest, że w niektórych obszarach wspólnotowej aktywności jest czynnikiem wzmacniającym kapitał społeczny, przynajmniej w jego spajającym wymiarze.
Celem badań była ocena regionalnego zróżnicowania efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw prywatnych w Polsce. Podjęto próbę udzielenia odpowiedzi na pytanie: Czy regionalne różnice w poziomie efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw prywatnych w Polsce pogłębiają się, czy są niwelowane? Na podstawie przeprowadzonych analiz sformułowano następujące wnioski. Regionalne zróżnicowanie efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw prywatnych w Polsce w latach 1999-2008 nieznacznie się zmniejszyło, nadal utrzymuje się jednak na poziomie średnim. Przyczyną tego jest bardzo zróżnicowana dynamika zmian zachodzących w tym zakresie w poszczególnych województwach oraz równolegle następujące procesy konwergencji i dywergencji wewnętrznej województw.
Celem prezentowanych badań było określenie roli Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w procesach kształtowania makroregionu funkcjonalnego aglomeracji olsztyńskiej. Za główne kryterium delimitacji przyjęto zasięg funkcji edukacyjnych olsztyńskiej uczelni. Wykorzystano do tego dane dotyczące pochodzenia kandydatów na studia w UWM zarejestrowanych w trakcie procedury rekrutacyjnej w latach 2011 i 2012. W pracy dokonano także analizy wpływu wybranych czynników na wielkość obszaru przestrzennego oddziaływania olsztyńskiej uczelni. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że oprócz obszaru województwa warmińsko-mazurskiego makroregion funkcjonalny aglomeracji olsztyńskiej obejmuje także sąsiadujące z nim gminy województw podlaskiego i mazowieckiego.
Artykuł poddaje analizie wydatki gmin województwa zachodniopomorskiego w latach 2000–2005 ze szczególnym uwzględnieniem wydatków na inwestycje i na opiekę społeczną. Gminy prowadzą dość zrównoważoną politykę wydatków, dostosowując je do uzyskiwanych dochodów. O ile jednak wydatki inwestycyjne zmieniają się w czasie, przy nasilającej się tendencji do ich ograniczania, o tyle wydatki na opiekę społeczną nieustannie (w analizowanym okresie) rosną. Mimo tego zbiorowość osób korzystających z pomocy zmniejsza się nieznacznie (a okresowo nawet się zwiększa). Co więcej, jak można przypuszczać, transfery społeczne kierowane są stale do tej samej grupy osób, bez większego rezultatu w postaci ograniczenia zakresu ubóstwa wśród mieszkańców gmin.
Niniejsze opracowanie daje odpowiedź na cztery kluczowe pytania:
· Co składa się na politykę strategiczną i zarządzanie strategiczne regionem?
· Jaka jest treść przedmiotowa i logiczna strategii rozwoju regionu?
· Jak się zorganizować, aby profesjonalnie i po partnersku tworzyć strategię rozwoju regionu?
· Co – krok po kroku – robić, aby powstał dokument strategii rozwoju regionu?
W opracowaniu wykorzystane zostało wieloletnie doświadczenie Autora związane z tworzeniem strategii rozwoju jednostek terytorialnych różnej wielkości i typów, w tym również pochodzące z ostatniego okresu w związku z pełnieniem funkcji konsultanta w procesie formułowania strategii rozwoju województwa podkarpackiego i województwa śląskiego.
Monozakładowe miasta przemysłowe, powstałe w wyniku socjalistycznej industrializacji, stanęły w obliczu istotnych problemów w okresie transformacji gospodarczej. Ze względu na przemiany polskiego przemysłu dotychczasowa rola sektora w gospodarce peryferyjnie położonych miast monozakładowych musiała zostać przedefiniowana. Na przykładzie dwóch ośrodków z terenu województwa podkarpackiego autor analizuje różne koncepcje rozwojowe dawnych gospodarek uzależnionych od przemysłu, uwzględniając koncepcje endogenicznego rozwoju oraz uzależnienia od ścieżki.
Fundusze Unii Europejskiej stanowią istotne źródło pomocy finansowej na rzecz zwiększania zatrudnienia. Wiele działań dofinansowywanych zarówno z funduszy strukturalnych, jak i inicjatyw wspólnotowych oraz programów wspólnotowych jest skierowanych do gmin, które, jako samodzielny beneficjent lub partner w projekcie, mogą wpływać na polepszenie sytuacji na lokalnym i regionalnym rynku pracy. Jednym z istotnych czynników wpływających na skalę zaangażowania w inicjatywy na rzecz zwiększania zatrudnienia jest sposób postrzegania przez beneficjentów atrakcyjności tych działań. Dlatego też w niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki badań, w których przeanalizowano i oceniono stosunek gmin do przedsięwzięć odnoszących się do rynku pracy, dostępnych w ramach programów UE. Umożliwiło to identyfikację inicjatyw postrzeganych przez gminy jako najbardziej pożądane, w największym stopniu przyczyniające się do zmniejszenia bezrobocia, oraz działań najmniej atrakcyjnych pod tym względem. Uzupełnieniem powyższych badań jest analiza oczekiwań badanych gmin dotyczących utworzenia nowych inicjatyw na rzecz zwiększania zatrudnienia, niedostępnych w ramach obecnych programów. Badania te pozwoliły z kolei na doprecyzowanie oceny, w jakim stopniu obecne inicjatywy odpowiadają potrzebom gmin. Dzięki temu określono, w jakim zakresie brak pożądanych działań stanowi czynnik ograniczający zaangażowanie w realizację aktualnie dostępnych przedsięwzięć w dziedzinie zwiększania zatrudnienia.
Praca ma dwa cele: 1) rozpoznanie dominujących zarzutów kierowanych w skargach do sądów administracyjnych odnośnie do studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, ocena ich zasadności i skuteczności oraz klasyfikacja podmiotów wnoszących skargi; 2) wykazanie, że zdarzenia orzecznicze są powiązane ze zróżnicowaniem gmin, tj. ich charakterem (morfologią, funkcjami społeczno-gospodarczymi itp.) oraz cechami rozwoju społeczno-gospodarczego. Przeanalizowano wszystkie wydane w latach 2010–2019 wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych dotyczące skarg na studia gminne (531). Problemem okazuje się niedookreślony przez ustawodawcę zakres ustaleń studiów, co jednak nie wpływa na stopień skuteczności podważania tych aktów przez właścicieli nieruchomości. Wykazano też wysoką koncentrację skarg w miastach wojewódzkich i ich strefach podmiejskich.
Aktualizacja z dn. 25.07.2024: Fragmenty niniejszego artykułu w formie dosłownych cytatów bez podania źródła zostały wykorzystane w późniejszym artykule tego samego autora pt. "Realizacja zasady partnerstwa w procesie wdrażania regionalnych programów operacyjnych w Polsce" opublikowanym w numerze 3/2023 "Opinii i Komentarzy Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej".
W niniejszym artykule podjęto próbę określenia stopnia realizacji zasady partnerstwa w procesie wdrażania regionalnych programów operacyjnych (RPO) w Polsce w obecnej perspektywie finansowej (2014–2020). Przyjęto założenie, że instytucjonalnym sposobem realizacji zasady partnerstwa jest powołanie i funkcjonowanie komitetów monitorujących (KM). Analizą porównawczą objęto praktyczne aspekty działania komitetów w ramach RPO w trzech województwach: lubuskim, świętokrzyskim i kujawsko-pomorskim. Do celów porównawczych wykorzystano następujące parametry instytucjonalno-organizacyjne: liczba posiedzeń komitetów w perspektywie finansowej 2014–2020, liczba przeprowadzonych procedur głosowania obiegowego, udział partnerów społeczno-gospodarczych w ogólnej liczbie członków KM, poziom frekwencji, poziom aktywności w dyskusjach w trakcie obrad komitetów, liczba grup roboczych w ramach KM, a także liczba spotkań grup roboczych. Hipoteza badawcza przyjęta w niniejszym artykule zakłada, że działania regulacyjne wyrażające się przygotowaniem wytycznych dotyczących stosowania zasady partnerstwa w ramach RPO w perspektywie finansowej 2014–2020 okazały się niewystarczające do tego, by wykształciły się w ramach RPO partnerstwa rozwinięte.
W artykule przedstawiono wyniki analiz przeprowadzonych w celu oceny zróżnicowania kapitału ludzkiego w Polsce i województwie podkarpackim według cech demograficznych, społecznych i ekonomicznych. Analizy porównawcze prowadzono, wykorzystując autorski syntetyczny wskaźnik kapitału ludzkiego. Do konstrukcji wskaźnika oraz oceny jego trafności i rzetelności zastosowano metody eksploracyjnej i konfirmacyjnej analizy czynnikowej oraz analizy głównych składowych dla zmiennych kategorialnych. Do analiz wykorzystano dane z badania Diagnoza społeczna 2009. Uzyskane wyniki pokazały, że w 2009 r. województwo podkarpackie charakteryzowało się nieznacznie wyższym poziomem kapitału ludzkiego niż średnia dla całego kraju, ale równocześnie większym zróżnicowaniem jego poziomu między wyróżnionymi grupami ludności niż obserwowane w skali kraju.
W opracowaniu została przedstawiona propozycja metody wyznaczania obszarów o różnym stopniu rozwoju społeczno-gospodarczego (problemowych, sukcesu i faz pośrednich między nimi). W przyjętym postępowaniu badawczym identyfikację różnych typów obszarów przeprowadzono w oparciu o konstrukcję wskaźnika syntetycznego, który uwzględniał sześć cech przypisanych do dwóch kategorii tematycznych (społeczno-demograficznych oraz ekonomiczno-technicznych). Za okres badań przyjęto lata 2003–2019. Zastosowane ujęcie dynamiczne pozwoliło na prześledzenie ścieżki rozwoju społeczno-gospodarczego badanych jednostek w obrębie zaproponowanych czterech typów obszarów. Uzyskane wyniki odnoszą się do gmin wiejskich oraz miejsko-wiejskich województwa dolnośląskiego ze szczególnym wskazaniem na powiat kłodzki, który od wielu lat uznawany jest za obszar problemowy.
Absorpcja unijnej pomocy strukturalnej, dostępnej w latach 2007–2013, stwarza dla naszego kraju ogromne możliwości rozwojowe, perspektywę poprawy jakości życia społeczeństwa. Aktywnie i rozsądnie prowadzona polityka regionalna przy pełnym wykorzystaniu funduszy strukturalnych przyczyni się do poprawy infrastruktury, rozwoju polskich małych i średnich przedsiębiorstw oraz restrukturyzacji obszarów wiejskich. Problem zdolności regionów naszego kraju do pełnego i efektywnego wykorzystania środków pomocowych zasługuje na baczną uwagę. Niniejszy artykuł – napisany na podstawie doświadczeń z wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego – wskazuje na niektóre zagrożenia obniżające pełną i optymalną absorpcję funduszy strukturalnych. Bariery te zostały zidentyfikowane w oparciu o wyniki ankiet przeprowadzonych w jednostkach samorządu terytorialnego województwa świętokrzyskiego.
Euroregion "Bałtyk" po 7 latach działalności jest ciągle rozwijającą się strukturą, która realizuje wyznaczone w statucie priorytety, jak też stawia sobie nowe cele. Celom tym służyć ma odpowiednia polityka informacyjna dotycząca np. propagowania działalności euroregionu przez uczestniczenie w konferencjach, seminariach, wykładach dotyczących wszystkich aspektów współpracy transgranicznej w ramach euroregionu "Bałtyk" organizowanie takich konferencji i seminariów oraz imprez sportowych i kulturalnych dla dzieci i młodzieży. Mimo to w chwili obecnej euroregion nie jest powszechnie rozpoznawalny, co może świadczyć o braku odpowiednio szerokiej polityki promującej realizowane przezeń zadania - jednej strony i braku aktywnego uczestnictwa społeczeństwa w życiu polityczno-gospodarczym w swoim miejscu zamieszkania - z drugiej strony. W pracy omówiono kwestie dotyczące działalności public relations, a w szczególności ich roli w kreowaniu wizerunku instytucji. Jest to istotne ze względu na to, że dana organizacja czy instytucja łatwiej osiąga założone cele i wyznaczone priorytety, jeżeli ma społeczne poparcie i zrozumienie. W przeprowadzonych badaniach empirycznych zwrócono uwagę na poziom wiedzy mieszkańców województwa warmińsko-mazurskiego na temat idei współpracy transgranicznej i euroregionu "Bałtyk" w tym również na jakość informacji przekazywanej w tym zakresie społeczności lokalnej za pośrednictwem mediów.
Artykuł przedstawia ocenę wpływu polityki spójności na dyfuzję procesów rozwojowych w otoczeniu dużych miast. Ewaluację przeprowadzono w dwóch ujęciach: jako analizę zmiany wskaźników metropolitalnej i regionalnej koncentracji ludności, przedsiębiorstw, pracujących i dochodów własnych gmin oraz jako analizę oddziaływania polityki spójności na rozwój gmin położonych w otoczeniu dużych miast. Analizy opracowano na podstawie wyników ankiety skierowanej do władz gmin. W pierwszym ujęciu wykorzystano podział zasięgu oddziaływania miasta na dwie strefy – obszar metropolitalny oraz region metropolitalny (ten drugi uwzględniono wyłącznie w przypadku ośrodków wojewódzkich). To ujęcie pokazało brak wpływu polityki spójności na zachodzące procesy koncentracji lub dekoncentracji w wyróżnionych skalach przestrzennych. Natomiast drugie – umożliwiło wskazanie tych kategorii interwencji publicznej, które mają relatywnie największy wpływ na dyfuzję procesów rozwojowych z miast do ich otoczenia.
W roku 2002 pod moim kierunkiem realizowane były badania dotyczące oceny systemu rozwoju regionalnego funkcjonującego na poziomie wojewódzkim po reformie terytorialnej organizacji kraju. Projekt badawczy obejmował sześć wybranych województw, tj. dolnośląskie, lubelskie, małopolskie, pomorskie, podkarpackie i wielkopolskie. Dotyczył działań prorozwojowych prowadzonych w wymienionych województwach głównie w roku 2001. Syntetyczne wnioski z tego badania przedstawione w niniejszym artykule dotyczą czterech zasadniczych płaszczyzn rozwoju regionalnego. Po pierwsze, koncentrują się na instytucjonalnym systemie współpracy regionalnej funkcjonującym w poszczególnych województwach. Po drugie, dotyczą wpływu strategii rozwoju województw na skuteczność realizacji polityki rozwoju. Po trzecie, stanowią próbę przedstawienia przydatności kontraktów wojewódzkich dla poszczególnych województw. Wreszcie, wnioski dotyczą oceny zagranicznych programów pomocowych w województwach.
Celem opracowania była syntetyczna ocena podziału środków z UE na 16 województw. Stwierdzono, że regionalny podział funduszy z Unii Europejskiej w latach 2000–2005 jest efektem przyjętej metody, która premiuje województwa o większej liczbie mieszkańców. W liczbach bezwzględnych największymi beneficjentami okazały się: Mazowsze, Śląsk i Małopolska, a więc regiony o wysokim stopniu urbanizacji, wyposażone w szerokie otoczenie biznesu i posiadające stosunkowo bogate zaplecze naukowe. Równocześnie pozyskują one najwięcej bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Mamy więc do czynienia z podwójnym uprzywilejowaniem tych województw w stosunku do pozostałych regionów. W liczbach względnych, które opisano indeksem pozyskanych środków w stosunku do udziału w tworzonym PKB, dominują natomiast: Warmia i Mazury, Podlasie oraz Pomorze Zachodnie. Nie oznacza to jednak, że w ten sposób następuje niwelowanie istniejącego dystansu między wymienionymi regionami a województwami o najwyższym poziomie rozwoju. Badania nie potwierdziły też zależności pomiędzy PKB per capita a kwotami pomocy przypadającymi na jednego mieszkańca. Brak jakiejkolwiek zależności (dodatniej lub ujemnej) jest logicznym efektem przyjętego założenia, iż regionalny podział środków z Unii Europejskiej jest uwarunkowany głównie liczbą mieszkańców; wskazuje też na to, że przyjęte kryteria nie różnicują województw pod kątem oczekiwanych efektów ekonomicznych. Przyjmują natomiast egalitarne podejście, czyli przydział na każdego mieszkańca kraju statystycznie „po równo”.
Opracowanie zawiera ilościową analizę rozpoznawalności stron www, ocenę pojemności zróżnicowania oraz prezentowanych w nich treści, poziomu świadczenia usług oraz jakości serwisów jednostek administracji samorządowej województwa podlaskiego. Praca jest analizą o charakterze podażowym, próbą inwentaryzacji i oceny ważności cech tego medium komunikacji elektronicznej. Popularność jego wzrasta wraz z możliwością dwustronnej komunikacji, ograniczenia czasu i kosztów w załatwianiu spraw publicznych, a zależy w dużym stopniu od widoczności i jakości zasobów w sieci. W opracowaniu wykorzystano stworzoną specjalnie na jego potrzeby aplikację, opartą na makrodefinicjach MS Excel, w celu automatyzacji prac.
Artykuł skupia się na przekonaniach regionalnej elity samorządowej na temat modeli demokracji, operacjonalizowanych jako sądy o reprezentacji politycznej, demokracji bezpośredniej i integracji elit. Empiryczną podstawą jest kwestionariuszowe badanie 400 radnych sejmików wojewódzkich i największych polskich miast przeprowadzone w 2017 r. Dane pokazują, że regionalną elitę cechuje niekoherencja poglądów: nie układają się one w ogólniejsze wizje demokratycznego postępowania, a szczegółowe opinie na temat reprezentacji, demokracji bezpośredniej i integracji elit słabo korelują ze zmiennymi niezależnymi, w tym opisującymi polityczne afiliacje, np. bliskość partyjną czy położenie na skali lewica–prawica. Głównym wyjaśnieniem tego niespójnego obrazu jest teza o braku profesjonalizacji elity regionalnej.
Planowanie przestrzenne jest jednym z głównych zadań samorządu województwa w Polsce. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa ma szeroki zakres przedmiotowy rozstrzygnięć. Realizacja tego planu jest jednak w znacznym stopniu niezależna od woli jego podmiotu. Teoria planowania (także przestrzennego) kładzie natomiast nacisk na realizację jako immanentny aspekt planowania. W artykule analizie poddane jest zatem to, w jakim stopniu planowanie przestrzenne województwa może być rzeczywiście uznawane za planowanie.
Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie spójnych 16 wojewódzkich tablic przepływów międzygałęziowych dla Polski, wraz z metodologią, która pozwoliła na regionalizację tablic krajowych. Na podstawie powstałych tablic, głównie tablic wykorzystania wyrobów i usług oraz handlu przedstawiających wszystkie sektory gospodarki w agregacji do sekcji PKD, pokazano strukturę głównych powiązań produkcyjnych i handlowych wewnątrz- i międzywojewódzkich. Na przykładzie sektora B+R zaprezentowano sieć powiązań i wymiany tego sektora z pozostałymi sektorami gospodarki w poszczególnych województwach oraz między województwami. Powstałe tablice są pierwszą znaną autorom próbą opublikowania spójnych metodologicznie tablic przepływów międzygałęziowych na poziomie województw dla Polski i stanowią przyczynek do dalszych badań w kierunku ich większej dezagregacji regionalnej i sektorowej, jak również do wykorzystania w zastosowaniu do analiz różnorodnych polityk gospodarczych na poziomie regionalnym w Polce oraz do porównań międzynarodowych.
Celem niniejszego artykułu jest eksploracyjna analiza przestrzennej alokacji środków na kapitał ludzki na poziomie lokalnym w Polsce. W szczególności analiza ta dotyczy przestrzennej dystrybucji środków Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (POKL 2007–2013). Kolejne etapy badania obejmują: ekstrapolację na poziom lokalny (gminny) zastosowanego w POKL algorytmu podziału funduszy między regiony; porównanie alokacji bazującej na danych sprzed rozpoczęcia programu z analogiczną alokacją tych samych środków w oparciu o wskaźniki z okresu po zakończeniu programu (metoda „przed–po”); porównanie intencjonalnej alokacji środków POKL z obserwowaną, faktyczną absorpcją funduszy na poziomie lokalnym w latach 2007–2015. Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule dowodzi, że ostateczny efekt alokacji POKL na szczeblu lokalnym nie jest prostym „przedłużeniem” rządowej wizji podziału wyrażonej za pomocą algorytmu. Absorpcja środków w ujęciu per capita była bardzo zróżnicowana między gminami w ramach poszczególnych województw, przy czym niekoniecznie więcej środków trafiło do obszarów szczególnie obciążonych strukturalnie (w rozumieniu rządowego algorytmu). Analiza „przed–po” prowadzi do wniosku, że w badanym okresie dysproporcje rozwojowe w wymiarze terytorialnym uległy pogłębieniu. Dotyczy to zarówno rosnącego dystansu między wschodnią i zachodnią Polską, jak i zapaści rozwojowej obszarów tzw. wewnętrznych peryferii.
W artykule zawarto najważniejsze wyniki badań z projektu pod tym samym tytułem, wykonywanego w ramach większego projektu „Trendy Rozwojowe Mazowsza”, realizowanego dla władz samorządowych województwa mazowieckiego w latach 2010?2012. Badano głównie zagadnienia demograficzno-osadnicze oraz kwestie kształtowania się powiązań funkcjonalnych, dostępności przestrzennej, a także infrastrukturalne i użytkowania ziemi. Głównym celem badań było sformułowanie przesłanek rozwojowych, w tym rozpoznanie czynników i uwarunkowań wpływających na prawidłowy przepływ bodźców rozwojowych oraz lepszą efektywność zagospodarowania strefy podmiejskiej i spójność przestrzenną regionu mazowieckiego. Zakres czasowy projektu dotyczył okresu po 1990 r. (diagnoza i retrospekcja) oraz 2030 r. (prognoza). Artykuł ma charakter przeglądowy, relacjonujący wybrane zagadnienia, opublikowane już w obszernej monografii (Śleszyński 2012a), a jego celem jest upowszechnienie najważniejszych wyników badań.
Turystykę traktuje się powszechnie jako panaceum na wszelkie problemy rozwojowe w polskich gminach. Tymczasem okazuje się, że nawet najbardziej znane turystyczne kurorty nie zawsze czerpią z niej takie korzyści gospodarcze, jakich można by się spodziewać. Przykładem takiej gminy są Mikołajki – najbardziej znana miejscowość turystyczna na Mazurach, która nie wybija się jednak ponad przeciętność, jeśli chodzi o dochody budżetowe czy dochody mieszkańców. Dlaczego? Niniejszy artykuł daje przynajmniej częściową odpowiedź na to pytanie.
Prezentowane analizy były ukierunkowane na określenie wielkości, struktury i zróżnicowania bazy ekonomicznej miast województwa warmińsko-mazurskiego, a także ich ewolucji w latach 2008–2015. Dodatkowym celem było określenie związków między poziomem wzrostu gospodarczego badanych ośrodków miejskich a stanem ich bazy ekonomicznej. Uzyskane wyniki potwierdziły postawioną w pracy tezę, że sektor bazy ekonomicznej nie stanowił istotnej części całkowitego zatrudnienia w badanych ośrodkach. Jednocześnie struktura zatrudnienia egzogenicznego była w niewielkim stopniu zróżnicowana, a w badanym okresie poziom jej dywersyfikacji się zmniejszył, co zwiększa ekspozycje na załamania popytu zewnętrznego. Zaobserwowano także pozytywny, choć słaby, wpływ wzrostu specjalizacji lokalnej na poziom dochodów własnych JST oraz poziom bezrobocia.
Działania wobec migracji (wewnętrznych i zagranicznych) stają się obecnie jednym z kluczowych wyzwań dla władz samorządowych w Polsce, zwłaszcza w województwach doświadczających pogłębiających się procesów depopulacji i starzenia się ludności. Celem artykułu jest ukazanie roli i miejsca procesów migracyjnych w świadomości decydentów politycznych, w strategiach rozwoju demograficznego oraz w działaniach podejmowanych na poziomie regionalnym w reakcji na procesy demograficzne. Analizę oparto na przykładzie województw: łódzkiego, opolskiego i zachodniopomorskiego. Zaproponowano model analityczny zakładający stopniowy proces reakcji decydentów na zmiany demograficzne. Badania źródłowe oraz zrealizowane wywiady z osobami odpowiadającymi za regionalną politykę demograficzną potwierdziły świadomość zachodzących procesów ludnościowych i ich konsekwencji, jednocześnie jednak zauważalny jest brak działań stymulujących napływ cudzoziemców. Większe znaczenie mają inicjatywy, których celem jest powstrzymanie mieszkańców przed wyjazdem do innego regionu lub za granicę.
Cel artykułu jest dyskusyjny. Przedstawiono w nim główne wnioski z opracowania wykonanego w marcu 2017 r. dla Biura Analiz i Ekspertyz Senatu RP na temat zasadności zmian w podziale terytorialnym Obszaru Metropolitalnego Warszawy. W opracowaniu tym dokonano syntezy prowadzonych przez autora badań nad rozwojem Warszawy i województwa, m. in nad oddziaływaniem stolicy i delimitacją jej obszaru funkcjonalnego. W podsumowaniu sformułowano najważniejsze wnioski, argumentujące za znalezieniem kompromisowego rozwiązania, które będzie miało na celu powołanie nowego tworu administracyjnego, uwzględniającego zarówno dzienny system miejski oraz potrzeby spójności przestrzennej, jak i interesy mieszkańców i przedsiębiorców. Ze względu na znaczenie Obszaru Metropolitalnego Warszawy, w tym stołeczność, wnioski mają zastosowanie dla całego kraju.
Celem tego badania jest identyfikacja uwarunkowań innowacyjności przedsiębiorstw w kontekście regionalnego systemu innowacji. Analizujemy czynniki determinujące regionalne innowacje w słabiej rozwiniętym regionie na przykładzie Podkarpacia. Badamy, w jaki sposób instrumenty polityki gospodarczej UE wpływają na innowacyjność przedsiębiorstw w kontekście Regionalnego Systemu Innowacji. Proponujemy model wdrażania innowacji i testujemy nasze hipotezy na podstawie danych z okresu 2011–2014. Zakładamy, że przedsiębiorstwa wykorzystują tylko konkretne instrumenty polityki publicznej i że zapotrzebowanie firm na instrumenty wspierające innowacje zmienia się w zależności od fazy cyklu koniunkturalnego i w reakcji na zachęty finansowe.
Celem artykułu jest ocena zależności występującej między położeniem gmin wiejskich względem miast na prawach powiatu a osiąganymi przez nie wynikami finansowymi w zakresie: samodzielności finansowej, możliwości inwestycyjnych i płynności finansowej, wydatków oraz zobowiązań. Posłużono się przykładem jednego z największych województw w Polsce – wielkopolskiego. Realizacja postawionego celu badawczego wymagała wykorzystania analizy wariancji, dzięki której zbadano istotność różnic wskaźników finansowych w uwzględnionych grupach samorządów według lokalizacji mierzonej odległością gmin wiejskich od miast powiatowych i stolicy regionu – Poznania. W wyniku przeprowadzonych badań dowiedziono, że im mniejsza jest odległość od ośrodka miejskiego, tym większe stają się samodzielność finansowa, płynność finansowa, realizacja inwestycji, jakkolwiek przy wyższym poziomie zadłużenia. Bliskość Poznania w znaczniejszym stopniu determinuje zróżnicowanie wyników finansowych gmin wiejskich niż lokalizacja w sąsiedztwie mniejszych ośrodków miejskich (miast na prawach powiatu).
Przedmiotem artykułu są partnerstwa międzysektorowe przyjmujące formę Lokalnych Grup Działania. Analizie poddano: mechanizmy powstawania partnerstw w województwie podkarpackim, ze szczególnym uwzględnieniem motywów i podmiotów inicjujących oraz sposobów rekrutacji członków; relacje partnerstw z otoczeniem społecznym; decydowanie w partnerstwach oraz oczekiwania w stosunku do ich przyszłości. Ramę teoretyczną artykułu stanowi podejście neoinstytucjonalne, w szczególności jego cztery nurty: historyczny, normatywny, racjonalnego wyboru oraz sieci, będące podstawą sformułowania hipotez dotyczących: innowacyjnego charakteru partnerstw, dominacji przedstawicieli władz lokalnych nad pozostałymi partnerami, utylitarnego charakteru partnerstw oraz ich przyszłości. Hipotezy zweryfikowano na podstawie wyników badań ilościowych przeprowadzonych w Lokalnych Grupach Działania województwa podkarpackiego.
Strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego jest wdrażana przez realizację projektów flagowych. W artykule przedstawiono wyniki badania przeprowadzonego z udziałem koordynatorów partnerów projektów flagowych realizowanych w województwie zachodniopomorskim. Sprawdzono w nim, czy projekty flagowe wspierają wykonywanie postanowień EUSBSR, czy przyczyniają się do podejmowania wyzwań stojących przed regionem Morza Bałtyckiego. Zbadano także poziom zaangażowania podmiotów realizujących projekty oraz interesariuszy tychże projektów. Badanie projektów flagowych miało na celu analizę mechanizmów wdrażania za ich pomocą EUSBSR oraz dopełnienie wyników ilościowych. W konkluzjach artykułu przedstawiono konkretne rezultaty oraz rekomendacje dla podmiotów mających wpływ na funkcjonowanie EUSBSR.
Celem niniejszego artykułu jest próba oceny wybranych priorytetowych działań realizowanych w latach 1999–-2004 przez władze samorządu województwa pomorskiego pierwszej i częściowo drugiej kadencji. Przykładowe przedsięwzięcia i obszary interwencji mieszczą się w tzw. priorytecie II Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego. Niniejsze opracowanie jest próbą opisu i oceny tej polityki. Czy przedsięwzięcia te wpłynęły na wzrost konkurencyjności gospodarki regionu? Zadanie to jest trudne, ze względu na to, że strategia rozwoju województwa pomorskiego zawiera jedynie ogólne zapisy dotyczące monitoringu jej realizacji (Gorzelak, Jałowiecki 2001, s. 51). Do 2004 roku władze samorządowe nie zdecydowały się na opracowanie systemu monitorowania strategii. Zgodnie ze strategią, do 2010 roku region pomorski ma wykorzystać szansę tkwiącą w jego potencjale rozwojowym. Pesymistyczny scenariusz rozwoju regionu zakłada jego peryferyzację, optymistyczny zaś– wzrost konkurencyjności gospodarki regionu, napływ inwestycji, kapitału oraz zasobów ludzkich.
Artykuł odpowiada na pytanie, czy wsparcie unijne w województwie lubelskim może wzmocnić rozwój na poziomie lokalnym i regionu. Odpowiedzi udzielamy, porównując faktyczną strukturę wsparcia w latach 2007?2013 z wynikającymi z literatury warunkami, których spełnienie jest nieodzowne, aby móc mówić o trwałym, pozytywnym efekcie wykorzystania pomocy finansowej. Dodatkowo zrealizowano studia przypadku badające mechanizmy wykorzystania wsparcia na poziomie lokalnym. Przeprowadzona analiza pokazała, że w województwie dominują wydatki na inwestycje infrastrukturalne i wsparcie obszarów wiejskich przy niewielkich wydatkach na kapitał wiedzy i gospodarczy oraz praktycznie przy braku wsparcia kapitału społecznego i jakości administracji. Fundusze wykorzystywane na poziomie lokalnym sprowadzają się często do roli środków o charakterze socjalnym. Zaobserwowane kierunki wsparcia mogą prowadzić do petryfikacji niekorzystnej struktury gospodarczej regionu, nie zapewniając wzrostu ogólnej produktywności czynników produkcji.
Celem artykułu jest określenie stopnia miejskości w zakresie fizjonomii tych miejscowości, które od 1990 roku, czyli w okresie transformacji systemowej, uzyskały status miast po raz pierwszy. Cechy jakościowe zabudowy zdefiniowano w oparciu o wskaźnik udziału zabudowy zagrodowej, a cechy wysokościowe na podstawie wskaźnika zabudowy, oznaczającego liczbę mieszkań przypadających na budynek mieszkalny. W ten sposób otrzymano grupę nowych miast w skali kraju o typowo wiejskiej fizjonomii (Glinojeck, Radłów, Świątniki Górne), a w drugiej części artykułu dokładniej zanalizowano ośrodki o niekorzystnych wartościach wskaźnika syntetycznego w województwie zachodniopomorskim (Gościno, Stepnica). Ich przykład świadczy o niedoskonałości stawianych wymogów w ramach procedury nadawania statusu miast, która w większym stopniu powinna uwzględniać fizjonomię potencjalnych miast i weryfikować ten aspekt miejskości.
Peryferyjny charakter to jedna z najważniejszych cech Polski Wschodniej, a sam region często identyfikuje się poprzez rozmaite negatywne zjawiska na płaszczyźnie społeczno--ekonomicznej. Duży wpływ na tę sytuację mają procesy ludnościowe, w tym problem wyludniania się, który dotyczy znacznej części obszarów wiejskich makroregionu. Celem niniejszej pracy jest analiza wpływu zmian demograficznych zachodzących na wiejskich obszarach przygranicznych Polski Wschodniej w latach 2002–2015 na wybrane obszary życia społeczno-ekonomicznego, a także próba określenia skali zmian i ich konsekwencji w ujęciu przestrzennym w sferze edukacji, przedsiębiorczości, budownictwa i mieszkalnictwa oraz finansów publicznych.
Tocząca się na poziomie Unii Europejskiej dyskusja o wynikach interwencji publicznych oraz przyjęcie koncepcji zintegrowanego podejścia do badania efektów działań podejmowanych w ramach polityki spójności sprawiają, że poszukiwanie mechanizmów podwyższających skuteczność programów i projektów współfinansowanych ze środków unijnych nabiera coraz większego znaczenia. Na podstawie wyników wcześniejszych badań autorzy twierdzą, że skuteczność interwencji publicznych jest większa przy zapewnieniu komplementarności podejmowanych działań. Artykuł porusza więc problematykę komplementarności programów i projektów realizowanych w ramach polityki spójności UE na poziomie regionalnym Polski. Studium przypadku jednego polskiego regionu – województwa łódzkiego – pokazuje, że przyjęte metody i narzędzia, które powinny zapewnić komplementarność, nie działają we właściwy sposób. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na istnienie poważnych ograniczeń w ocenie rzeczywistego stopnia komplementarności i wynikających z niej efektów synergii. Zarówno wyniki analiz dokumentacji, jak i wypowiedzi osób biorących udział w wywiadach pogłębionych sygnalizują, że komplementarność projektów jest mylnie pojmowana lub świadomie wypaczana (w celu uzyskania jak największej liczby punktów na etapie aplikowania), co powoduje, że komplementarność realizowanych projektów nie może zostać uznana za zadowalającą. Przeprowadzone badania umożliwiły autorom opracowanie wniosków i zaleceń odnośnie do rozwiązań, jakie powinny być zastosowane w celu poprawy wdrażania koncepcji komplementarności w kolejnej perspektywie finansowej UE (2014?2020).
Celem artykułu jest zbadanie wpływu zmiany ustawy o samorządzie gminnym (dalej UOSG; Dz.U. 2018 poz. 994) na implementację budżetów obywatelskich (BO) w edycjach 2019 i 2020 w miastach wojewódzkich Polski. Przy użyciu metody desk research przeanalizowano 36 regulaminów BO oraz ponad 3,4 tys. projektów wybranych do realizacji w 10 kategoriach: 1) sport (inwestycyjne i nieinwestycyjne), 2) wypoczynek i rekreacja (inwestycyjne i nieinwestycyjne), 3) budowa lub modernizacja chodników, 4) budowa lub modernizacja ulic, 5) przejścia dla pieszych, 6) parkingi, 7) oświetlenie, 8) rower miejski (infrastruktura rowerowa), 9) modernizacja budynków oraz 10) inne (np. edukacyjne, kulturalne, szkoleniowe). Szczegółowym analizom poddano zakres oddziaływania zmian legislacyjnych na: 1) mechanizm finansowy, 2) zasady i organizację procesu budżetowania, 3) strukturę rodzajową projektów, 4) model budżetowania partycypacyjnego. Aby zweryfikować otrzymane wyniki, dodatkowo przeanalizowano zmiany w regulaminach BO niewynikające z zapisów UOSG. Wykazano, że nowelizacja ustawy wywarła wpływ na implementację BO we wszystkich analizowanych miastach. Zmiany te dotyczyły głównie strony finansowej i formalno-organizacyjnej procesu budżetowania. Do najważniejszych należą: wzrost wielkości dotacji ogólnej (w 15 miastach), modyfikacja podziału puli środków (9), wprowadzenie list poparcia na etapie zgłaszania projektów (7) oraz procedury odwoławczej (9). Wśród działań „pozaustawowych” należy wyróżnić zniesienie limitów wieku w pozostałych 7 miastach. Działania te przyniosły pozytywne efekty w postaci wzrostu frekwencji (15) oraz liczby projektów wybranych do realizacji (12) i ich średniej wartości (13). Z kolei zmiany UOSG w przewadze nie miały wpływu na strukturę rodzajową projektów (w obu edycjach w 10 miastach dominowały „wypoczynek i rekreacja”; do realizacji wybrano łącznie 1149 projektów z tej kategorii). W wyniku wdrożenia zapisów noweli UOSG doszło do ostatecznego ujednolicenia modelu implementacji BO w miastach wojewódzkich Polski. Na koniec wskazano trzy tryby implementacji BO według nowych zasad: finansowy (4), proceduralny (1) i mieszany (13).
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie o wpływ przystąpienia Polski do Unii Europejskiej na nierówności regionalne w naszym kraju. Przedstawiono w nim neoklasyczny model egzogenicznego wzrostu z saldem środków UE, przeznaczonych do realizacji polityki spójności i konwergencji. Model ten jest uogólnieniem standardowego modelu wzrostu Solowa–Swana. W artykule omówiono metody wyznaczania wartości zmiennych modeli wzrostu w stacjonarnych stanach równowagi. Przeprowadzono analizę nierówności regionalnych w Polsce w ujęciu retrospektywnym w latach 2004–2006 oraz w ujęciu prospektywnym na podstawie modeli wzrostu gospodarki Polski oraz gospodarek województw. Przedstawiono wnioski dotyczące skutków realizacji programu spójności i konwergencji w Polsce oraz postulaty na temat zasad konstrukcji nowych regionalnych modeli wzrostu jako instrumentów opisu i analizy nierówności regionalnych.
Konsekwencje wykorzystania nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych (Information and Communication Technologies – ICT) stanowią istotny aspekt refleksji nad istotą przemian współczesnej demokracji. Tekst prezentuje rezultaty badań dotyczących poziomu zaawansowania elektronicznej administracji w polskich instytucjach samorządowych, prowadzonych w latach 2005–2012. Analizie poddano oficjalne witryny wszystkich powiatów ziemskich oraz gmin w województwach wielkopolskim i świętokrzyskim. Wyniki wskazują, że na obydwu poziomach samorządu lokalnego sukcesywnie rośnie wykorzystanie możliwości stwarzanych przez ICT. Jednocześnie utrzymują się regionalne różnice pomiędzy kierowaną do mieszkańców ofertą samorządów w zakresie elektronicznej administracji. Oznacza to, że sposób wykorzystania ICT przez samorządy stanowi dodatkową płaszczyznę cyfrowego wykluczenia na poziomie regionalnym.
Celem artykułu jest określenie możliwości wdrażania neoendogenicznego zrównoważonego rozwoju obszarów przyrodniczo cennych województwa lubelskiego. Autorka przeanalizowała literaturę przedmiotu, dokumenty strategii rozwoju lokalnego oraz wyniki badań przeprowadzonych w 2013 r. na terenie województwa lubelskiego w 30 gminach z grupy o najwyżej cenności ekologicznej. Na podstawie ankiet 383 radnych (86% ogółu) autorka wykazała, że przy napiętrzeniu się wielu poważnych problemów rozwoju zrównoważonego, takich jak niedostatki w zakresie infrastruktury ochrony środowiska czy niedostatecznie wykorzystany potencjał (gospodarczy) obszarów chronionych, trudne jest wdrażanie rozwoju neoondogenicznego – tylko 13% badanych radnych uzależniało możliwości rozwoju od korzystnego sprzężenia uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych.
Wysoka pozycja województwa dolnośląskiego w krajowych rankingach konkurencyjności, atrakcyjności inwestycyjnej i dostępności, a także potencjału innowacyjnego, stanowi dobry punkt wyjścia do realizacji celów Odnowionej Strategii Lizbońskiej i przekształcenia Dolnego Śląska w region wiedzy. Innowacyjność i atrakcyjność inwestycyjna to jednak stan dynamiczny, do którego region wciąż musi dążyć w procesie współzawodnictwa z najlepszymi, angażującym partnerów instytucjonalnych i społecznych. Fundusze strukturalne Unii Europejskiej – odpowiednio zastosowane i skierowane – są tylko skutecznym narzędziem, a nie celem samym w sobie. Umiejętne zdyskontowanie silnej pozycji Wrocławia i doświadczeń lokalnego lidera innowacji – Politechniki Wrocławskiej – a także budowanie sieci współpracy, większe niż dotychczas korzystanie z doświadczeń regionów partnerskich i stworzenie atrakcyjnej oferty dla inwestorów w dziedzinie wysokich technologii i usług pozwolą osiągnąć cele zapisane w strategiach.
Pojmowanie marketingu politycznego jako ogółu czynności, technik, metod i środków, które ułatwiają, a czasem umożliwiają podmiotom politycznym osiągnięcie sukcesu wyborczego, sprawia, iż stanowi on nieodzowną część polityki, a rola, jaką odgrywa, pomaga w zdobywaniu i utrzymywaniu władzy. W związku z tym, że każde kolejne wybory świadczą o permanentnym rozwoju marketingu politycznego, stał się on punktem wyjścia do rozważań przedstawionych w niniejszym artykule. Odniesienie się do kwestii regionalnych wynikało natomiast z potrzeby przedstawienia specyfiki tego zjawiska w działaniach samorządowców w regionach, które funkcjonują i prężnie rozwijają się w Polsce już ponad dekadę. Celem artykułu było znalezienie odpowiedzi na pytanie: czy marketing polityczny, prowadzony na szczeblu regionu, różni się od działań promocyjno-reklamowych kandydatów ubiegających się o mandaty w wyborach ogólnokrajowych lub samorządowych na poziomie lokalnym? Przedstawione poniżej rozważania i wyciągnięte z nich wnioski zostały oparte na badaniach własnych, które przeprowadzono wśród radnych sejmików województw kadencji 2006–2010. W badaniach zastosowano metodę ankietową, narzędziem natomiast był kwestionariusz ankiety. Analiza wyników, przeprowadzona między innymi za pomocą programu Statistica 7, umożliwiła określenie stopnia profesjonalizacji współczesnego marketingu politycznego w regionach oraz pokazała przyczyny jego odmienności.