Na naszej stronie korzystamy z cookies (ciasteczek) umożliwiających zapisywanie informacji na urządzeniu użytkownika. Zapoznaj się z naszą polityką prywatności oraz opisem jak zablokować cookies. Kontynuując przeglądanie naszej strony wyrażasz zgodę na pozostawianie cookies zgodnie z Twoimi bieżącymi ustawieniami przeglądarki.

Zezwalaj
Wprowadź minimum 3 znaki

Archiwum

Numer:

1(71)/2018

Robert Pyka
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia jako innowacja w samorządzie terytorialnym. Szanse i wyzwania pierwszego w Polsce związku metropolitalnego
Po ponad 10 latach dyskusji na temat potrzeby upodmiotowienia obszarów metropolitalnych w Polsce przyjęta została ostatecznie ustawa o związku metropolitalnym w województwie śląskim. Wyznaczenie pułapu demograficznego na poziomie 2 mln mieszkańców potwierdza, że zamierzeniem ustawodawcy było stworzenie pierwszego związku metropolitalnego właśnie w konurbacji górnośląskiej, co podyktowane jest jej unikatową w skali kraju strukturą terytorialną. Powstanie z dniem 1 lipca 2017 r. Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii jest zatem wielkim eksperymentem społecznym i znaczącą innowacją w polskim samorządzie terytorialnym. Objęcie zasięgiem związku metropolitalnego 41 gmin górnośląskiego obszaru metropolitalnego było odważnym krokiem i świadczy o wysokim poziomie mobilizacji i determinacji śląskich samorządowców. Specyficzny system decyzyjny oparty na zasadzie podwójnej większości powinien sprzyjać dialogowi dużych i małych gmin związku metropolitalnego. Ogólnie sformułowane w ustawie kompetencje związku dają istotną swobodę jego władzom w wyznaczeniu priorytetowych zadań i projektów. Celem autora artykułu jest analiza architektury instytucjonalnej związku metropolitalnego, będącego połączeniem związku komunalnego i jednostki samorządu terytorialnego, w perspektywie możliwości budowy efektywnego systemu metropolitalnego współrządzenia w górno-śląskim obszarze metropolitalnym.
The Upper Silesian and Zagłębie Metropolis as a local government innovation. Poland’s first metropolitan union – opportunities and threats
After 10 years of discussions about the need to empower the metropolitan areas in Poland, finally a metropolitan union law for the Śląskie Voivodeship [Silesian region] has been adopted. Defining two million people as a population level required for the creation of the metropolitan union confirmed that the legislator’s intention was to establish the first metropolitan union in Poland specifically in the Silesian conurbation due to its unique territorial structure. The establishment of the Upper Silesian and Zagłębie Metropolis [Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia] should be seen as an important social experiment and significant innovation in the Polish local – government system. The large territorial delimitation of the metropolitan union with 41 local units is a courageous step that proves a high level of mobilisation and strong involvement of Silesian local decision makers. The specific decision-making procedure based on double majority voting should entourage dialogue between the large and small member cities of the metropolitan union. The generally formulated competences of the metropolitan union allow considerable freedom to the authorities in prioritising tasks and projects. The author’s analyses the institutional architecture of the first Polish metropolitan union, which is a hybrid organisation combining an inter-municipal association and a local government unit, from the perspective of turning the Upper Silesian metropolitan area into an efficient system of metropolitan governance.
Afiliacja:
Robert Pyka: Uniwersytet Śląski, Obserwatorium Procesów Miejskich i Metropolitalnych, ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice; robert.pyka@us.edu.pl
Janina Kotlińska
The result of the LGU budget in the context of the mission of local governments

Since the very beginning of their establishment, municipalities, counties and regions (voivodeships) have been struggling with financial problems. Unfortunately, these problems affect the performance of the tasks assigned to these administrative units, including the standard of provided services and investment activities. Although extensive, the scale of the unsatisfied needs in LGUs varies between individual units, including municipalities. Thus, the positive financial results (the balance at the closure of the fiscal year) achieved by local government units in Poland in the recent years, as well as their future, offer an intriguing topic of research. The purpose of this paper is to identify the causes that: 1) underpin the re-evaluation of the LGU goals (from the implementation of the local government mission to achieving a budget surplus), and 2) allow the positive result of the LGU budget to finance goals other than investment-related ones. In order to achieve this, the study covers and illustrates, using the empirical data from the years 2007-2016, the types of possible LGU budget results, LGU activities that could contribute to the closure to LGU budgets with a positive result, directions of using budget surpluses and the so-called uncommitted funds, as well as local governments’ debt in terms of the intergenerational solidarity concept of its repayment and its perceived optimal structure.

The result of the LGU budget in the context of the mission of local governments

Since the very beginning of their establishment, municipalities, counties and regions (voivodeships) have been struggling with financial problems. Unfortunately, these problems affect the performance of the tasks assigned to these administrative units, including the standard of provided services and investment activities. Although extensive, the scale of the unsatisfied needs in LGUs varies between individual units, including municipalities. Thus, the positive financial results (the balance at the closure of the fiscal year) achieved by local government units in Poland in the recent years, as well as their future, offer an intriguing topic of research. The purpose of this paper is to identify the causes that: 1) underpin the re-evaluation of the LGU goals (from the implementation of the local government mission to achieving a budget surplus), and 2) allow the positive result of the LGU budget to finance goals other than investment-related ones. In order to achieve this, the study covers and illustrates, using the empirical data from the years 2007-2016, the types of possible LGU budget results, LGU activities that could contribute to the closure to LGU budgets with a positive result, directions of using budget surpluses and the so-called uncommitted funds, as well as local governments’ debt in terms of the intergenerational solidarity concept of its repayment and its perceived optimal structure.

Afiliacja:
Janina Kotlińska: The John Paul II Catholic University of Lublin, Institute of Economics and Management, Department of Public Finances, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin; jankakotlinska@kul.lublin.pl
Marek Hendel
Granica harmonii jako instrument zarządzania strategicznego rozwojem turystyki w obszarach recepcji. Wstęp do nowej koncepcji
Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia nowej koncepcji granicy harmonii jako instrumentu zarządzania strategicznego rozwojem turystyki w obszarach recepcji. Prezentowana koncepcja zdaniem autora może stanowić podstawowy instrument kształtowania strategii rozwoju turystyki w obszarach recepcji, uruchamiający lub utrzymujący proces wdrożenia turystyki zrównoważonej. Zaproponowana koncepcja opiera się na mechanizmie zależności trzech elementów: filarów zrównoważenia, wielopodmiotowej odpowiedzialności, występujących potrzeb. Koncepcja granicy harmonii nie jest jednak wolna od problemów, co w skrócie, na wybranych przykładach, przedstawiono w treści artykułu. Przy każdym z nich autor zaproponował własną propozycję ich rozwiązania, pokazując możliwą wartość aplikacyjną koncepcji.
The harmony limit as an instrument for strategic management of tourism development in tourism destinations. Introduction to a new concept
The article is discusses the new concept of harmony limit as an instrument for strategic management of tourism development in tourism destinations. In the author’s opinion, that concept can be used as a basic instrument in creating tourism development strategies, which would help to start or continue the process of developing sustainable tourism. Furthermore, the concept is based on three interdependent elements: pillars of sustainability, multi-stakeholder responsibility and the sphere of needs. The author draws attention to the problems associated with the new concept and offers certain solutions, thereby demonstrating its application value.
Afiliacja:
Marek Hendel: Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Wydział Zarządzania, Katedra Zarządzania Marketingowego i Turystyki, ul. Ks. bpa St. Adamskiego 7, 40-069 Katowice; hendel.marek@gmail.com
Kamil Nowak
Wpływ przebiegu granic województw na tożsamość regionalną oraz postrzeganie regionów Małopolski i Śląska
Małopolska i Śląsk to regiony historyczne, których granice jedynie częściowo pokrywają się ze współczesnymi granicami województw małopolskiego i śląskiego. Opierając się na badaniu ankietowym, oceniono wpływ przebiegu dawnych granic na tożsamość regionalną mieszkańców i postrzeganie przez nich wskazanych regionów. Respondenci z miast położonych w województwach, które nie pokrywają się z ich przynależnością regionalną, utożsamiali się z nimi głównie ze względów gospodarczych, nie czując przy tym silnych powiązań historycznych i kulturowych. Zmieniło się również postrzeganie regionu górnośląskiego, który w porównaniu do wyników wcześniejszych badań z końca lat 80. i 90. XX w. przestał być kojarzony z zanieczyszczeniem powietrza i degradacją środowiska.
The impact of the voivodeship boundaries on regional identity and perception of the Małopolska and Śląsk regions
Małopolska (Lesser Poland) and Śląsk (Silesia) are historical regions which only partly overlap with the present-day borders of the Małopolskie and Śląskie voivodeships. In spite of their geographical proximity, they are historically and culturally dissimilar. A survey has been carried out in order to verify the perception of the regional identity of these voivodeships by their inhabitants. It was found that although old cultural and historical divisions are still important for the people, possible economic advantages seem to prevail. In addition, the Śląsk region as compared to the previous surveys is no longer identified with air pollution and environmental degradation.
Afiliacja:
Kamil Nowak: Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, ul. Targowa 45, 03–728 Warszawa; knowak@irm.krakow.pl
Agnieszka Kozera
Samodzielność finansowa metropolii w Polsce w latach 2007–2015
Samodzielność finansowa podmiotów sektora samorządowego, czyli zdolność do kreowania własnej polityki finansowej w ramach istniejącego prawa, jest jednym z warunków stabilnego rozwoju lokalnego. Metropolie, czyli największe miasta na prawach powiatu, ze względu na wysoki potencjał demograficzny i gospodarczy wyróżnia wysoki przeciętny poziom samodzielności finansowej w relacji do pozostałych podmiotów sektora samorządowego. Na poziom samodzielności finansowej JST, a zwłaszcza największych miast, oddziałują różnorodne procesy i zjawiska, w tym kryzys gospodarczy oraz zjawisko suburbanizacji. Głównym celem artykułu jest ocena poziomu samodzielności finansowej metropolii w Polsce w latach 2007–2015. Podczas pierwszego etapu badań analizowano kształtowanie się poziomu i stopnia zróżnicowania podstawowych wskaźników samodzielności finansowej metropolii, natomiast na drugim etapie badań ze względu na złożony charakter badanego zjawiska dokonano syntetycznej oceny poziomu samodzielności finansowej metropolii z wykorzystaniem metody TOPSIS. Podstawę empiryczną badań stanowiły dane pochodzące z baz danych GUS (Bank Danych Lokalnych).
Financial self-sufficiency of the metropolises in 2007–2015
Financial self-sufficiency of the local government units, which means an ability to design their own financial policy in accordance with the applicable law, is one of the preconditions for sustainable local development. Metropolises – the largest towns with county (poviat) rights – because of their high demographic and economic potential are characterised by a high average level of financial self-sufficiency. Various processes and phenomena, including the economic crisis and the phenomenon of suburbanisation, affect the level of financial self-sufficiency of the largest cities. The main aim of the article is to assess the level of financial self-sufficiency of the metropolises in Poland in 2007-2015. The study was conducted in two stages. In the first stage, the analysis was based on the development of the basic indicators of financial self-sufficiency of the metropolises, while in the second stage of the research, a summary assessment of the financial self-sufficiency of the metropolises was conducted using the TOPSIS method. The empirical basis of the study was provided by the data from the Central Statistical Office database (Local Data Bank).
Afiliacja:
Agnieszka Kozera: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Finansów i Rachunkowości, ul. Wojska Polskiego 28, 60–637 Poznań; akozera@up.poznan.pl
Tomasz Kwiatkowski
Wykorzystanie metod identyfikacji skupień gospodarczych w krajowej polityce klastrowej
W artykule przeanalizowano, w jakim stopniu naukowe rozumienie skupień gospodarczych (klastrów) i metody ich identyfikacji znajdują odniesienie w krajowej polityce klastrowej i na jakich konkretnych ujęciach i wyborach się ona zasadza. Omówiono założenia współczesnej polityki klastrowej w Polsce, a następnie zreferowano osiem ugruntowanych metod identyfikacji gron. Posługując się czterostopniową skalą, określono stopień zgodności pomiędzy siedemnastoma kryteriami stosowanymi do wyłaniania krajowych klastrów kluczowych i metodami identyfikacji. Doszukano się nikłych powiązań w kryteriach: „masy krytycznej”, na które składa się liczba członków klastra i ich struktura, „koncentracji”, wyrażonym udziałem podmiotów w określonej odległości od koordynatora, i „potencjału gospodarczego” opartym na wielkości zatrudnienia i wartości sprzedaży.
Industrial cluster identification methods in the political practice in Poland
The article discusses the extent to which the national (Polish) cluster-based policy reflects scientifically-based industrial cluster identification methods as well as policy selection criteria. The framework of the current Polish cluster-based policy is discussed, followed by the presentation of eight well-grounded cluster identification methods. A four-level qualitative scale was used to determine the degree of compliance of 17 selection criteria with the identification methods. Only insignificant links were found in such criteria as “critical mass” (the number of the cluster members and the cluster structure), “concentration” (the number of the entities acting within some distance from their coordinator) and “economic cluster’s potential” (employment rate and sales values).
Afiliacja:
Tomasz Kwiatkowski: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, ul. Gronostajowa 7, 30–387, Kraków; kwiatkowski@doctoral.uj.edu.pl
Bohdan Jałowiecki
Joanna Kusiak, Chaos Warszawa. Porządki przestrzenne polskiego kapitalizmu (recenzja)
Afiliacja:
Bohdan Jałowiecki: Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG), ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Wraszawa